Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Częstochowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 sierpnia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Częstochowie VII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Beata Jarosz (spr.)

Protokolant: sekr. sądowy Aleksandra Błachowicz - Dróżdż

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Zawierciu Lidii Masłowskiej

po rozpoznaniu w dniu 21 sierpnia 2018r.

sprawy M. P. (1) s. S. i Z. ur. (...) w O.

oskarżonego o czyn z art. 207 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Zawierciu

z dnia 5 kwietnia 2018 r. , sygn. akt II K 1307/17

orzeka:

1.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

2.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. K. S. – Kancelaria Adwokacka w Z., kwotę 516,60 zł (pięćset szesnaście złotych sześćdziesiąt groszy) tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu oskarżonego M. P. (1) w postępowaniu odwoławczym, przy czym kwota ta obejmuje również należny podatek VAT;

3.  zwalnia oskarżonego M. P. (1) od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt VII Ka 669/17

UZASADNIENIE

M. P. (1) został oskarżony o to, że:

w okresie czasu od 20 października 2016 r. do 01 lutego 2017 r. i od 4 kwietnia 2017 r. do dnia 10.10.2017 r. w miejscowości R., ul. (...) gm. O. woj. (...), znęcał się psychicznie i fizycznie nad żoną M. P. (2), poprzez wszczynanie awantur, ubliżanie słowami wulgarnymi, groźby pozbawienia życia i pobicia, wypędzanie z domu, złośliwe niepokojenie, szarpanie i popychanie,

tj. o czyn z art. 207 § 1 k.k.

Wyrokiem z dnia 5 kwietnia 2018 r. w sprawie o sygn. akt II K 1307/17 Sąd Rejonowy w Zawierciu:

1.  oskarżonego M. P. (1) uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu wyczerpującego znamiona przestępstwa z art. 207 § 1 k.k. i za to na mocy art. 207 § 1 k.k. w w. z art. 37b k.k. w zw. z art. 34 § 1, § 1a pkt 1 i § 2 k.k. w zw. z art. 35 § 1 k.k. wymierzył mu jednocześnie karę 3 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę 10 miesięcy ograniczenia wolności polegającą na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym;

2.  na mocy art. 29 ustawy Prawo o adwokaturze zasądził na rzecz adw. K. S. kwotę 841,32 złotych tytułem zwrotu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu w postępowaniu sądowym;

3.  na mocy art. 624 § 1 k.p.k. i art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych zwolnił oskarżonego od obowiązku poniesienia kosztów sądowych w niniejszej sprawie i obciążył nim Skarb Państwa.

Apelację od wyroku wniósł obrońca w części dotyczącej kary orzeczonej wobec M. P. (1) zarzucając mu:

1.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na treść wyroku, a polegający na przyjęciu, iż w stosunku do oskarżonego koniecznym jest jego resocjalizacja w warunkach izolacyjnych, z uwagi na znaczną szkodliwość popełnionego czynu, w sytuacji gdy Sąd I instancji nie poczynił ustaleń, co do istnienia po stronie oskarżonego okoliczności łagodzących limitujących rozmiar jego winy, poprzez nieuwzględnienie faktu, że oskarżony przyznał się do zarzucanego mu czynu, podjął leczenie odwykowe, a następnie pracę zarobkową, dając tym samym wyraz woli naprawienia wyrządzonych krzywd oraz adaptacji do obowiązujących norm społecznych.

Podnosząc powyższy zarzut apelujący wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części i wymierzenie oskarżonemu na podstawie art. 37a k.k. wyłącznie kary ograniczenia wolności polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego nie zasługiwała na uwzględnienie.

Biorąc pod uwagę fakt, że obrońca zredagowany przez siebie środek odwoławczy kieruje jedynie przeciwko orzeczeniu w części dotyczącej wymierzonej oskarżonemu kary, wypada jedynie nadmienić, iż Sąd Meriti dokonując ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie przeprowadził właściwą ocenę zgromadzonego w toku postępowania materiału dowodowego kierując się przy tym dyrektywami wskazanymi w art. 4 i 7 k.p.k.. Analiza ustaleń poczynionych przez Sąd Rejonowy znajduje odzwierciedlenie we wnioskach zawartych w sporządzonym uzasadnieniu wyroku, które czyni zadość wymogom art. 424 § 1 i 2 k.p.k., co w pełni pozwala na przeprowadzenie kontroli instancyjnej. W świetle prawidłowych ustaleń faktycznych Sąd I Instancji dokonał także prawidłowej subsumcji prawnej zachowania oskarżonego, wskazując wszystkie obligatoryjne przesłanki przypisanego mu czynu.

Zdaniem Sądu Okręgowego, a wbrew twierdzeniom obrońcy wymierzona oskarżonemu M. P. (1) kara nie nosi w sobie cech rażącej niewspółmierności, o której mowa w art. 438 § 1 pkt 4 k.p.k. i jest karą adekwatną do wagi popełnionego czynu oraz stopnia jego społecznej szkodliwości. Rażąca niewspółmierność, o której mowa w powołanym przepisie zachodzi tylko wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, iż zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez sąd pierwszej instancji a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo Sądu Najwyższego ( tak SN m.in. w wyroku z dnia 22 października 2007 r., SNO 75/07, LEX nr 569073). Mając powyższe okoliczności na uwadze, Sąd Okręgowy , po dokonaniu weryfikacji zapadłego rozstrzygnięcia w zakresie wymierzonej oskarżonemu kary, doszedł do przekonania, iż kara wymierzona M. P. (1) jest adekwatna do popełnionego przez oskarżonego czynu zabronionego.

Sąd Rejonowy po dokonaniu analizy akt niniejszego postępowania zastosował wobec M. P. (1) karę mieszaną na podstawie art. 37b k.k.

Tytułem wstępu należy podnieść, iż w Uzasadnieniu projektu nowelizacji z 20 lutego 2015 r. (s. 11) wskazuje się wprost, że: " Istotnym novum przewidzianym w projekcie jest instytucja kary mieszanej, jako kombinowanej formy represji prawnokarnej, która powinna być szczególnie atrakcyjna w przypadku poważniejszych występków". Zarówno kara pozbawienia wolności, jak i kara ograniczenia wolności godzą w wolność skazanego, co prima vista może wskazywać na kumulowanie dolegliwości. Tak jednak nie jest, gdyż wszystkie kary dotykają, aczkolwiek w różnym stopniu, wolności człowieka i w następujący sposób ją ograniczają: grzywna - wolność w zakresie rozporządzania swoją własnością; kara ograniczenia wolności - wolność wyboru miejsca pobytu, pracy i miejsca jej wykonywania oraz organizacji wolnego czasu lub dysponowania swoim wynagrodzeniem; kara pozbawienia wolności - wolność wyboru miejsca pobytu, wolność osobistą, życie rodzinne, prywatne, komunikowanie z innymi osobami itp. (R. G., K...., s. 42). Orzekanie kar pozbawienia wolności i ograniczenia wolności ma być alternatywą dla kary pozbawienia wolności orzekanej na dłuższy okres. Chodzi o to, by za poważniejsze przestępstwa nie była orzekana długotrwała kara pozbawienia wolności zarówno z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, jak i bezwzględna. Przewidziane w art. 37b k.k. wymierzanie kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności pozwala na dostosowanie kar do stopnia społecznej szkodliwości przestępstwa i warunków osobistych sprawcy, a jednocześnie na racjonalne kształtowanie represji karnej.

Biorąc pod uwagę powyższe, wymierzona oskarżonemu kara mieszana: 3 miesięcy pozbawienia wolności oraz kara 10 miesięcy ograniczenia wolności polegającej na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym jest karą sprawiedliwą, bowiem jest karą zasłużoną i celową. Sąd I instancji prawidłowo rozważył i uwzględnił wszystkie okoliczności wiążące się z poszczególnymi ustawowymi dyrektywami i zasadami wymiaru kary, a granice uznania sędziowskiego, stanowiącego ustawową zasadę sądowego wymiaru kary nie zostały przekroczone w rozmiarach nie dających się utrzymać w kontekście wymagań wynikających z ustawowych dyrektyw. M. P. (1) jest osobą dojrzałą, miał świadomość podejmowanych przez siebie zachowań i mógł postąpić zgodnie z obowiązującymi normami prawnymi, jednakże nie chciał tego robić i konsekwentnie tego nie czynił. Ponadto, należało mieć na względzie – iż, jak wynika z karty karnej ( k.92) oskarżony jest osobą uprzednio karaną.

Odnosząc się zaś do zarzutu obrońcy, Sąd Odwoławczy doszedł do przekonania, że argumenty zaprezentowane przez apelującego nie zasługują w żadnej mierze na uwzględnienie, zwłaszcza w świetle dokonanych przez Sąd Rejonowy ustaleń.

W pierwszej kolejności należy podnieść, iż okoliczności przyznania się oskarżonego do popełnienia zarzucanego mu czynu, nie można nadać tak wielkiej rangi jakby tego chciał apelujący. Dowody zgromadzone w sprawie są bowiem bezsporne i świadczą o popełnieniu przez oskarżonego zarzucanego mu czynu. Szereg świadków przesłuchanych w sprawie zeznało, że oskarżony zachowuje się nagannie w stosunku do swojej żony – pokrzywdzonej M. P. (2). Także z przekonujących twierdzeń pokrzywdzonej wynika, że oskarżony niejednokrotnie znęcał się nad nią. Wobec rodziny P. wszczęto procedurę Niebieskiej Karty, a pracownicy społeczni mający pieczę nad prawidłowym funkcjonowaniem rodziny – w toku postępowania – relacjonowali, jak lekceważący stosunek do przestępstwa ma oskarżony. ( k.127)

Obrońca wskazuje, że Sąd Rejonowy nie uwzględnił faktu, iż oskarżony ukończył terapię odwykową. Apelujący pomija jednak fakt, że pomimo wywiązania się z tego obowiązku, terapia nie przyniosła spodziewanego efektu. Pokrzywdzona na rozprawie w dniu 1 marca 2018 r. zeznała, że „ Mąż był na przymusowym leczeniu odwykowym w B., ale po leczeniu wrócił do domu z piwem z ręku.” ( k.126) Wymaga bowiem podkreślenia, że także z treści zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa sporządzonego przez Przewodniczącą Zespołu Interdyscyplinarnego wynika, że „ mimo przebytego leczenia odwykowego nadal nałogowo nadużywa alkoholu, pije każdego dnia” ( k.28) Również z akt dozoru Doz 162/17 ( k.36) będących załącznikiem do sprawy II K 1192/16Sądu Rejonowego w Zawierciu wynika, że na początku roku 2018 r. oskarżony był w trakcie wizyty kuratora – pod wpływem alkoholu. Zdaniem Sądu Odwoławczego, taki obraz oskarżonego przedstawiony przez obrońcę w treści apelacji jest ukierunkowany jedynie na przedstawieniu jego osoby w jedynie na pozór - pozytywnym świetle, tzn. człowieka, który pomimo nałogu stara się zmienić swoje postępowanie. Tym niemniej, wskazane powyżej dowody wyraźnie temu przeczą. Na marginesie, podnieś należy, że aktualnie oskarżony nie pozostaje pod opieką żadnej Poradni Leczenia Uzależnień.

Należy także zaakcentować, że fakt, iż oskarżony podjął pracę w listopadzie 2017 r. i ograniczył spożywanie alkoholu, jak deklarował podczas pierwszego przesłuchania w dniu 11 grudnia 2017 r. ( k.94) zbiegł się w czasie z datą wydania postanowienia o wszczęciu postępowania wobec oskarżonego. Nie można zatem oprzeć się wrażeniu, iż uczynił to jedynie na użytek toczącego się przeciwko niemu postępowania karnego, a w celu zminimalizowania negatywnych skutków swojego działania.

Wymaga również podkreślenia, że reakcja prawnokarna Sądu Rejonowego, wobec zachowania oskarżonego jest współmierna do okoliczności popełnienia przestępstwa. Sąd Meriti uwzględnił wszystkie aspekty zachowania M. P. (1) i ocenił je przez pryzmat, ustanowionych przez ustawodawcę w przepisie art. 53 k.k. kryteriów. Sąd miał na uwadze okres nagannego zachowania oskarżonego tj. ponad 10 miesięcy, co bez wątpienia wpłynęło na wyższy wymiar kary wobec sprawcy. Zaś podejmowane w jego ramach czynności wykonawcze tj. nieuzasadnione wszczynanie awantur, ubliżanie słowami wulgarnymi, groźby, złośliwe niepokojenie, szarpanie i popychania – wbrew twierdzeniom apelującego - stanowią, że działanie oskarżonego nosi w sobie wysoki stopień społecznej szkodliwości.

Z drugiej zaś strony, przy określeniu rodzaju i wymiaru kary wobec M. P. (1) należy uwzględnić fakt, że podejmuje on próby zmiany swojego zachowania i pomimo tego, że próby te pozostają fiaskiem, nie sposób nie ocenić pozytywnie jego starań. Na rozprawie apelacyjnej w dniu 21 sierpnia 2018 r. ( k.154v) oskarżony oświadczył nadto, że nadal pracuje i przekazuje część środków pokrzywdzonej, a także deklarował, że alkohol spożywa sporadycznie. Dlatego też, Sąd Odwoławczy zgadza się z decyzją procesową Sąd Meritii, że oprócz kary bezwzględnej 3 miesięcy pozbawienia wolności, należało orzec wobec M. P. (1) karę 10 miesięcy ograniczenia wolności polegającą na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym, czyli w warunkach tzn. „wolności kontrolowanej”.

Uznać należy, iż postulowany przez obrońcę wniosek o zmianę wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu jedynie kary ograniczenia wolności – zdaniem Sądu Odwoławczego, nie przyniósłby wymiernych efektów resocjalizacyjnych w stosunku do oskarżonego.

Sąd Okręgowy, zasądził również na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. w zw. z § 17 ust. 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu, od Skarbu Państwa na rzecz adw. K. S. – Kancelaria Adwokacka w Z., kwotę 516,60 zł (pięćset szesnaście złotych sześćdziesiąt groszy) tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu oskarżonego M. P. (1) w postępowaniu odwoławczym, przy czym kwota ta obejmuje również należny podatek VAT.

Natomiast na zasadzie art. 624 §1 k.p.k. zwolnił oskarżonego M. P. (1) od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa, zważając na jego sytuację rodzinną i niewielką wysokość dochodów.