Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Częstochowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 stycznia 2024 roku

Sąd Okręgowy w Częstochowie Wydział V Gospodarczy w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Paweł Ptak

po rozpoznaniu w dniu 3 stycznia 2024 w Częstochowie na posiedzeniu niejawnym w postępowaniu gospodarczym

sprawy z powództwa Syndyka Masy Upadłości (...) Spółki Akcyjnej w upadłości w C.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w C.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Częstochowie

z dnia 17 października 2023 roku

sygn. akt VIII GC 402/23

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powoda Syndyka Masy Upadłości (...) Spółki Akcyjnej w upadłości w C. na rzecz pozwanej (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w C. tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego kwotę 2.700,00 zł. (dwa tysiące siedemset złotych) z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty.

Sygn. akt V Ga 146/23

UZASADNIENIE

Powód Syndyk Masy Upadłości (...) spółki akcyjnej z siedzibą w C. wniósł o zasądzenie od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w C. kwoty 68.823,35 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych oraz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu powód wskazał, że spółka (...) S.A. zawarła z pozwanym umowę w przedmiocie sprzedaży i dystrybucji energii cieplnej nr (...), zgodnie z którą zobowiązała się do dostawy mocy i energii cieplnej do urządzeń pozwanej, w zamian za co pozwana była zobowiązana m.in. do terminowych płatności za świadczoną na jej rzecz usługę. Początkowo spółka (...) wypełniała swoje zobowiązanie, ale ze względu na swoją trudną sytuację ekonomiczną poinformowała pozwaną w piśmie z dnia 21 marca 2022 r. o konieczności wstrzymania dostaw ciepła w okresie od 1 maja 2022 r. do 31 sierpnia 2022 r., wobec czego pozwana 5 kwietnia 2022 r. wypowiedziała umowę łączącą strony zachowując trzymiesięczny okres wypowiedzenia ze skutkiem na dzień 31 lipca 2022 r. Zostały wystawione zgodnie z § 33 ust. 1 i 4 Rozporządzenia ministra klimatu z dnia 7 kwietnia 2020r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tyłu zaopatrzenia w ciepło tj. tytułem miesięcznej raty za zamówioną moc cieplną oraz opłaty stałej za usługi przesyłowe trzy faktury VAT do momentu rozwiązania umowy, które pomimo upływu terminu zapłaty nie zostały zapłacone przez pozwaną.

Referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Częstochowie w dniu 11 maja 2023 r. wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie o sygn. akt VIII GNc 1126/23 (k.32).

Od powyższego nakazu zapłaty pozwana złożyła sprzeciw, wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwana wskazała, że jednostronna decyzja o wstrzymanie dostaw ciepła przez (...) S.A. naruszyła umowę stron, tym samym pozwana dokonała jej wypowiedzenia. (...) S.A. w okresie wypowiedzenia nie była w gotowości realizacji dostawy ciepła, a pozwana nie mogła dokonać poboru ciepła w razie takiej potrzeby, tj. do podgrzania wody. Pozwana zmuszona została do zapewnienia we własnym zakresie źródła ciepła co wiązało się z poniesieniem szacunkowo kosztów w wysokości 109.333 zł co może stanowić szkodę po jej stronie. Pozwana wskazała, że obowiązek zapłaty opłaty raty miesięcznej za zamówioną moc cieplną i opłaty stałej za usługi przesyłowe nie może być odczytywany w całkowitym oderwaniu od rzeczywistego istnienia i wykonywania przez przedsiębiorstwo energetyczne stosunku zobowiązaniowego czyli umowy na dostawy energii cieplnej.

Wyrokiem z dnia 17 października 2023 roku Sąd Rejonowy w Częstochowie w sprawie sygn. akt VIII GC 402/23 oddalił powództwo i zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 5.417,00 zł. tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Wydając taki wyrok Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 15 lutego 2016 r. spółka (...) S.A. z siedzibą w C. zawarła z pozwaną (...) C. S. z ograniczoną odpowiedzialnością (poprzednio: (...) Sp. z o.o. z siedzibą w C.) umowę o nr (...) w przedmiocie sprzedaży i dystrybucji energii cieplnej za pośrednictwem nośnika ciepła i w postaci wody grzewczej oraz sprzedaż i dystrybucja gorącej wody zasilającej na potrzeby kotłowni parowej pozwanej. Powódka zgodnie z umową dostarczała media do urządzeń odbiorcy zainstalowanych w obiektach w C. na terenie działek o numerach ewidencyjnych (...). Zgodnie z § 8 umowy powódka zobowiązała się m.in. do dostarczenia mocy i energii cieplnej zgodnie z warunkami określonymi w umowie; wcześniejszego (tj. z co najmniej 48 godzinnym wyprzedzeniem) uzgodnienia z odbiorcą terminu wprowadzania przerwy lub ograniczenia w dostawach ciepła w celu wykonania doraźnych napraw, badań lub prób urządzeń. Zgodnie z § 10 umowy dostawa ciepła i gorącej wody odbywać się miała przez cały rok. Zgodnie z §11 umowy powódka mogła w sposób natychmiastowy przerwać lub ograniczyć dostawę energii cieplnej w przypadku: a. samowolnego dokonania zmian przez odbiorcę w instalacji odbiorczej, powodujących zwiększony pobór ciepła lub pogorszenia warunków dostarczania ciepła do innych odbiorców; b. pobierania ciepła z całkowitym lub częściowym pominięciem układu pomiarowo-rozliczeniowego lub dokonania w tym układzie zmian zniekształcających wyniki pomiarów, złego stanu technicznego urządzeń odbiorcy i nie podejmowania przez odbiorcę działania w celu poprawy tego stan; c. utrzymania terenu i pomieszczeń w sposób zagrażający prawidłowemu funkcjonowaniu urządzeń i sieci ciepłowniczych. O przyczynach przerwania lub ograniczenia dostaw energii cieplnej dostawca niezwłocznie powiadomić miał pisemnie odbiorcę. Dostawca mógł wstrzymać dostawę energii cieplnej na zasadach określonych w art. 6b ust. 1 ustawy Prawo energetyczne. Wznowienie dostarczania ciepła nastąpić miała nie później niż po upływie 48 godzin po ustaniu przyczyn wstrzymania dostarczania ciepła. Zgodnie z § 13 umowy stron powódka w przypadku niedotrzymania standardów jakościowych obsługi w wyniku czego nastąpiło ograniczenie mocy cieplnej udzielić miała upustu pozwanej z wyjątkiem: wprowadzenia ograniczeń na podstawie zarządzenia właściwych władz państwowych lub samorządowych (zgodnie z planem ograniczeń), planowanych i uzgodnionych z odbiorcą przerw remontowych, wystąpienia siły wyższej. Zgodnie z § 14 umowy ceny i stawki opłat z tytułu sprzedaży energii cieplnej i świadczenia usług związanych z dostarczeniem ciepła, objętych niniejszą umową zawiera aktualna „taryfa dla ciepła”. Ponadto w trakcie obowiązywania decyzji taryfowej powód ustalał cenę jednostkową 1 GJ ciepła zawierającą ceny wytwarzania i dystrybucji do punktu odbioru. Należności za dostarczone ciepło oraz wodę uzupełniającą miało być rozliczane raz w miesiącu na podstawie faktury VAT wystawionej na koniec miesiąca, płatnej w terminie 14 dni od daty dostarczenia faktury pozwanej. Zgodnie zaś z § 15 niedotrzymanie przez strony warunków umowy, a w szczególności wystąpienie przerw lub ograniczeń w dostarczaniu ciepła oraz zakłóceń w pracy sieci ciepłowniczej albo zakłócenia w dostarczaniu ciepła innym odbiorcom wymaga potwierdzenia w protokole podpisanym przez upoważnionych przedstawicieli powódki pozwanej. Protokół miał stanowić podstawę do przeprowadzenia podstępowania i dochodzenia upustów oraz innych roszczeń. § 16 stanowił ,że umowa została zawarta na czas nieokreślony z prawem wypowiedzenia jej przez każdą ze stron z trzymiesięcznym okresem wypowiedzenia, liczonym od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym złożone zostało wypowiedzenie. Umowa była dwukrotnie aneksowana w dniach 31 marca 2016 r. oraz 27 września 2016 r. w zakresie ceny jednostkowej dostarczonego ciepła (tj. § 14 ust. 3 i 4 umowy).

Zgodnie z decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 3 marca 2022 r. zatwierdzono ustaloną przez powoda taryfę dla ciepła, zgodnie z którą cena za zamówioną moc cieplną wynosić miała 75.057,00 zł netto, tj. rata miesięczna ceny na poziomie 6254,75 zł netto natomiast stawki stałej za usługi przesyłowej 57939,86 zł netto tj. rata miesięczna opłaty stałej za usługi przesyłowe w wysokości 4.828,32 zł netto. Wskazane w taryfie ceny i stawki opłat miały zastosowanie przy zachowaniu parametrów jakościowych nośnika ciepła i standardów jakościowych obsługi odbiorców, określonych w rozdziale 6 Ministra Gospodarki z dnia 15 stycznia 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemów ciepłowniczych w przypadku niedotrzymania przez strony warunków umowy, uszkodzenia lub stwierdzenia nieprawidłowości wskazań układu pomiarowo-rozliczeniowego, udzielenia bonifikat przysługujących odbiorcy, nielegalnego pobierania ciepła.

Pismem z dnia 21 marca 2022 r. spółka (...) poinformowała pozwaną, iż z uwagi na sytuację ekonomiczną oraz ponoszenie dużych strat cieplnych w okresie letnim zmuszona jest wstrzymać dostarczanie ciepła do wszystkich odbiorców w okresie nie będącym okresem grzewczym tj. w okresie pomiędzy 1 maja a 31 sierpnia 2022 r. W związku z powyższym poprosiła pozwaną o zabezpieczenie we własnym zakresie źródła ciepła w tym czasie.

Pismem z dnia 5 kwietnia 2022 r. powód zgodnie z § 16 ust. 5 umowy wypowiedział umowę. Umowa rozwiązała się ze skutkiem na koniec lipca 2022 r.

Powód wystawił na rzecz pozwanej następujące faktury VAT tytułem miesięcznej ceny za zamówioną moc cieplną – W.WP i stawkę opłaty stałej za usługi przesyłowe:

- o nr (...) na kwotę 23.274,45 zł za okres od 1 do 31 maja 2022 r. z terminem zapłaty do dnia 14 czerwca 2022 r.;

- o nr (...) na kwotę 23.274,45 zł za okres od 1 do 30 czerwca 2022 r. z terminem zapłaty do dnia 14 lipca 2022 r.;

- o nr (...) na kwotę 23.274,45 zł za okres od 1 do 31 maja 2022 r. z terminem zapłaty do dnia 14 sierpnia 2022 r.;

Pismem z dnia 30 marca 2023 r. powódka wezwała pozwaną do zapłaty w/w faktur VAT w terminie 7 dni od otrzymania wezwania. Pismo zostało doręczone pozwanej w dniu 7 marca 2023 r.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy przyjął, że powództwo podlegało oddaleniu w całości. Sąd ten zauważył, że roszczenie powoda o zapłatę ma swoją podstawę w treści zawartej pomiędzy stronami w dniu 15 lutego 2016 r. umowie sprzedaży i dystrybucji energii cieplnej za pośrednictwem nośnika ciepła w postawi wody grzewczej oraz sprzedaży i dystrybucji gorącej wody zasilającej na potrzeby kotłowni parowej, przy czym należności z faktur opiewały na wysokość comiesięcznych opłat za zamówioną moc cieplną oraz opłat stałych za usługi przesyłowe w okresie maj-lipiec 2022 r., pomimo wstrzymania świadczenia usługi dostaw ciepła do pozwanej w tym okresie (ze względu na sytuację ekonomiczną spółki (...)). Powód wskazywał, iż te opłaty są niezależne od faktycznego poboru (dostaw) ciepła i uzasadniał swoje roszczenie brzmieniem § 33 ust. 1 i 4 Rozporządzenia Ministra Klimatu z dnia 7 kwietnia 2020 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło (Dz. U. poz. 718 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem rodzaje opłat pobieranych od odbiorców ciepła oraz podstawy i sposób ich obliczania określać powinna umowa sprzedaży ciepła lub umowa o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji albo umowa kompleksowa, a wysokość tych opłat, jeżeli umowa nie stanowi inaczej, oblicza się jako „miesięczna rata opłaty za zamówioną moc cieplną, pobierana w każdym miesiącu, stanowi iloczyn zamówionej mocy cieplnej oraz 1/12 ceny za zamówioną moc cieplną dla danej grupy taryfowej lub stawki opłaty miesięcznej za zamówioną moc cieplną dla danej grupy taryfowej zasilanej ze źródła ciepła, o którym mowa w § 7 ust. 8” oraz „miesięczna rata opłaty stałej za usługi przesyłowe, pobierana w każdym miesiącu, stanowi iloczyn zamówionej mocy cieplnej oraz 1/12 stawki opłaty stałej za usługi przesyłowe dla danej grupy taryfowej”. Podkreślając, że należne są mu od pozwanej opłaty stałe za zamówioną moc cieplną oraz za usługi przesyłowe niezależnie od rzeczywistej dostawy ciepła i jego ilości a jedynie zamówionej mocy cieplnej.

Sąd Rejonowy zauważył, że pozwana została zmuszona zapewnić sobie we własnym zakresie źródło ciepła w okresie od maja do lipca 2022 r., ponieważ miała zapotrzebowanie na 3.788 m3 wody w celach grzewczych, zaś zaprzestanie dostawy ciepła przez (...) było związane z poniesieniem dodatkowo kosztów, które wskazała na kwotę 109.333 zł. W rozpoznawanej sprawie pozwana nie sprzeciwiała się wysokości opłaty, którą została obciążona na podstawie faktur VAT za okres od 1 maja 2022 r. do 31 sierpnia 2022 r., ani sposobowi jej obliczania, a nałożeniem na nią obowiązku opłaty co do zasady z uwagi na wstrzymanie dostaw ciepła przez powódkę w tym okresie z naruszeniem umowy stron, czyli nie była w gotowości realizacji dostawy zamówionego ciepła.

Stwierdził dalej Sąd Rejonowy, że strony wiązała umowa sprzedaży (art. 535 k.c.), albowiem w myśl art. 555 k.c. przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii, praw oraz wody. Wyjaśnił przy tym, że zgodnie z poglądem wyrażanym w literaturze, art. 750 k.c. nie stosuje się do umów, które są uregulowane przepisami prawa- jak na przykład sprzedaż (ciepła) Cechą wyróżniającą tę umowę jest ekwiwalentność świadczeń, gdyż za dostarczoną przez przedsiębiorstwo energetyczne energię lub paliwa odbiorca zobowiązuje się zapłacić odpowiednią cenę. A co za tym idzie, do umowy sprzedaży energii ciepła mają zastosowanie - obok przepisów prawa energetycznego - także przepisy kodeksu cywilnego dotyczące - jak wyżej wspomniano - skutków niewykonania zobowiązań z umów wzajemnych. Zdaniem Sądu Rejonowego rozporządzenie, na które powołuje się powód (niejako następcze do Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 17 września 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło) i zatwierdzone na jej podstawie „taryfa dla ciepła” (k.78-82) winny mieć zastosowanie (zgodnie z § 12 umowy stron) w przypadku stwierdzenia nielegalnego lub niezgodnego z umową poboru energii cieplnej z sieci powoda, co w niniejszej sprawie nie zostało wykazane przez powódkę.

Sąd Rejonowy miał na uwadze twierdzenia powódki, iż miesięczna rata opłaty za zamówiona moc cieplną oraz miesięczna rata opłaty stałej za usługi przesyłowe pobierane są w czasie obowiązywania umowy w każdym miesiącu, przy czym to twierdzenie nie zostało wykazane jakimkolwiek dowodem. Ponadto zdaniem Sądu nie można ich postrzegać w oderwaniu od postanowień umowy stron z dnia 15 lutego 2016 r. w niniejszej sprawie, którą jest niewątpliwie sprzedaż i dystrybucja energii cieplnej. Z taryfy będącej załącznikiem do umowy wynika, iż ustalone ceny i stawki opłat winny być stosowane m.in. w przypadku niedotrzymania przez strony warunków umowy, przy czym zdaniem Sądu nie powinno to dotyczyć sytuacji kiedy to powódka w sposób jednostronny powołując się na swoją „sytuację ekonomiczną” tudzież „ponoszenia dużych strat cieplnych” dopuszcza się braku wykonania zobowiązań umownych w przedmiocie dostarczenia ciepła o zamówionej mocy ciepła, które miało dostarczane przez cały rok ( tj. 4,0 MW). Ponadto powód nie wykazuje gotowości do świadczenia dostawy energii cieplnej. Zdaniem Sądu Rejonowego obarczenie pozwanej opłatami zgodnie z przedłożoną taryfą było nieuprawnione, kiedy nie zostało dowiedzione aby do przerwy w dostawie energii cieplnej doszło chociażby na skutek okoliczności przewidzianych w § 11 umowy, tj. z przyczyn po stronie pozwanej tudzież at. 6b ust 1 ustawy prawa energetycznego.

Ostatecznie zaś według Sądu Rejonowego na aprobatę zasługiwały twierdzenia pozwanej w sprzeciwie, iż powódka w wyniku opróżnienia infrastruktury z nośnika ciepła nie była gotowa świadczyć na jej rzecz dostawy energii ciepła we wskazanym okresie pomimo zobowiązania umownego w § 10, iż będzie to czynić przez cały rok, czyli nie doszło do ekwiwalentności świadczeń poprzez zapewnienia możliwości poboru ciepła. Niewątpliwie doszło do przerwy w dostawie ciepła pomimo, iż pozwana miała na nie zapotrzebowanie co potwierdzają przedłożone przez nią faktury VAT za okres od maja do lipca 2021 roku (k.61-63). Natomiast przedmiotowe dokumenty wskazywały, iż wówczas powód nie doliczał opłat w postaci rat miesięcznych ceny za zamówioną moc cieplną czy za zamówiona moc cieplną. Ponadto nie zostało wykazane, aby pozwana dopuściła się nielegalnie poboru energii cieplnej. Niewątpliwie umowa stron należała do umów dwustronnie zobowiązujących i wzajemnych, gdzie w szczególności powódka jako przedsiębiorstwo energetyczne była dłużnikiem pozwanej w zakresie dostarczenia energii i zgodnie z umową stron.

Ponadto za przyjęta wyżej argumentacją przemawiają zasady współżycia społecznego. Powód sam dobrowolne zrezygnował ze świadczenia umowy, a pozwany ją wypowiedział. Powód zażądał należności objętych treścią faktur, zaś pozwany nie widząc podstaw do ich ponoszenia odmówił ich spełnienia. Niezależnie zatem od podnoszonych okoliczności sprawy Sąd stoi na stanowisku, że obciążenie pozwanej należnościami z tytułu określonej miesięcznej za zamówioną moc cieplną i opłatę stałą przesyłową w łącznej wysokości 68.823,35 zł jest nienależne.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wywiodła strona powodowa, zaskarżając go w całości i zarzucając:

1.  naruszenie przepisów prawa procesowego, które miało wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, tj. art. 233 § 1 k.p.c.:

a.  poprzez dokonanie analizy zebranego materiału dowodowego w sposób dowolny, z przekroczeniem granic swobodnej oceny dowodów, w szczególności dowodu z umowy sprzedaży i dystrybucji, energii cieplnej nr (...) wraz z aneksem nr (...), co przejawiało się w przyjęciu, iż postanowienia Rozporządzenia ministra klimatu z dnia 7 kwietnia 2020 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło mają zastosowanie wyłącznie w przypadku zaistnienia przesłanek przewidzianych w §12 umowy, podczas gdy prawidłowo zastosowane zasady oceny dowodów prowadzą do wniosków, iż stosowanie Rozporządzenia nie ogranicza się wyłącznie do sytuacji nielegalnego lub niezgodnego z umową poboru ciepła przez odbiorcę;

b.  poprzez pominięcie wynikającej z umowy z dnia 15.02.2016 r. okoliczności, iż jej przedmiotem jest sprzedaż i dystrybucja energii cieplnej, a nie tylko jej sprzedaż;

2.  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

a.  art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (dalej: Prawo energetyczne) poprzez jego niezastosowanie i pominięcie przy wyrokowaniu faktu, iż zasady i warunki zaopatrzenia i użytkowania ciepła określa wskazana ustawa.

b.  art. 46 ust. 5 i 6 Prawa Energetycznego w zw. z art. 33 pkt 114 Rozporządzenia ministra klimatu z dnia 7 kwietnia 2020 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło poprzez ich niezastosowanie, co skutkowało błędnym uznaniem przez Sąd, iż dochodzona przez powoda należność z tytułu opłat stałych za zamówioną moc cieplną oraz za usługi jest nienależna ze względu na wstrzymanie dostarczania ciepła przez powoda i w konsekwencji oddaleniem powództwa. Podczas gdy w/w opłaty pobierane są niezależnie od rzeczywistej dostawy ciepła i jego ilości;

c.  art. 555 k.c. poprzez jego błędną interpretację, skutkującą przyjęciem, iż regulacja Kodeksu cywilnego dotycząca umowy sprzedaży w przypadku sprzedaży energii ma charakter autonomiczny z ominięciem przy wyrokowaniu przepisów Prawa energetycznego, mimo iż wskazany przepis nakazuje do sprzedaży energii odpowiednie stosowanie przepisów o sprzedaży rzeczy

W konkluzji apelujący wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości wraz z zasądzeniem kosztów procesu za I instancję;

2.  zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu, za II instancję.

3.  ewentualnie zmianę zaskarżonego wyroku w części dotyczącej kosztów postępowania i odstąpić od obciążania tymi kosztami strony powodowej.

W odpowiedzi na apelację pozwana wnosiła o jej oddalenie jako bezzasadnej oraz zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja powoda jako nieuzasadniona nie zasługiwała na uwzględnienie.

Stan faktyczny został ustalony przez Sąd I instancji w sposób prawidłowy i Sąd odwoławczy go w całości podziela. Nie był on zresztą przez obie strony kwestionowany, a spór, także na etapie postępowania apelacyjnego, koncentrował się wyłącznie na jego ocenie prawnej. W sprawie niesporne zatem było, że strony zawarły w dniu 15 lutego 2016 r. pisemną umowę, na mocy której powódka zobowiązała się wobec pozwanej do sprzedaży i dystrybucji energii cieplnej za pośrednictwem nośnika ciepła i w postaci wody grzewczej oraz sprzedaży i dystrybucji gorącej wody zasilającej na potrzeby kotłowni parowej pozwanej. Nie było także kwestionowane, że przedmiotowa umowa została skutecznie rozwiązana ze skutkiem na koniec lipca 2022 r. wobec jej wypowiedzenia przez powoda pismem z dnia 5 kwietnia 2022 r. i że z dniem 1 maja 2022r. powód zaprzestał dostarczania ciepła pozwanej. Istota sporu sprowadzała się natomiast do tego, czy powód pomimo tego mógł obciążyć pozwaną objętymi żądaniem pozwu opłatami za okres od 1 maja 2022 r. do 31 lipca 2022 r.

Sąd Rejonowy przyjmując, że brak jest ku temu podstaw wskazał na nieudowodnienie przez powoda, iż miesięczna rata opłaty za zamówioną moc cieplną oraz miesięczna rata opłaty stałej za usługi przesyłowe pobierane są w czasie obowiązywania umowy w każdym miesiącu. Przyjął też, że skoro spółka (...) w wyniku opróżnienia infrastruktury z nośnika ciepła nie był gotowa świadczyć na rzecz pozwanej dostaw energii ciepła we wskazanym okresie, pomimo zobowiązania umownego w § 10, iż będzie to czynić przez cały rok, to doszło z jej strony do braku spełnienia ekwiwalentnego świadczenia poprzez zapewnienie możliwości poboru ciepła. Dodatkowo motywując brak obowiązku ponoszenia przez pozwaną żądanych przez powoda opłat Sąd Rejonowy powołał się na zasady współżycia społecznego.

Sąd Okręgowy aprobując rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego stwierdza, że podniesione w apelacji zarzuty w rzeczywistości nie dotyczą istoty sprawy, która jak już wyżej wskazano nie polega na tym, które konkretnie przepisy należy zastosować do wiążącego strony stosunku prawnego (w szczególności dotyczy to ustawy z dnia 10.04.1997r. Prawo energetyczne), ale czy w ich świetle oraz w świetle postanowień umownych powód był uprawniony do obciążenia pozwanej pozwaną opłatami za tzw. zamówioną moc cieplną oraz usługi przesyłowe tytułu za każdy miesiąc począwszy od 1 maja 2022 r. do 31 lipca 2022r.

Zauważyć przy tym należy, że sformułowany w punkcie 1 apelacji zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie jest zarzutem natury procesowej, lecz materialnoprawnej. Powód nie kwestionuje w nim bowiem ustalonego stanu faktycznego, lecz jego ocenę prawną w świetle postanowień umownych oraz przepisów prawa.

Rację oczywiście ma strona powodowa, że w niniejszej sprawie znajduje zastosowanie ustawa z dnia 10.04.1997r. Prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1385) – dalej: p.e., której artykuł 5 reguluje szeroką kwestię umów w zakresie dostarczania paliw i energii. Ustawa ta jest powszechnie obowiązującym źródłem prawa, a ponadto odsyła do niej wprost § 2 wiążącej strony umowy. W doktrynie podkreśla się, że ustawa ta stanowi lex specialis w stosunku do kodeksu cywilnego. Brak odesłania do KC nie czyni z p.e. samodzielnego źródła regulacji umownych w zakresie dostarczania paliw i energii. Nie ulega wątpliwości, że stosunki umowne na gruncie ustawy mają charakter stosunków cywilnoprawnych. Umowa jest czynnością prawną dwustronną. Cywilnoprawnego charakteru umów na gruncie p.e. nie przekreśla decyzja administracyjna wydana przez Prezesa URE w ramach kompetencji ustawowych, kształtująca stosunek prawny. To samo dotyczy aktów wykonawczych wydanych na podstawie p.e., w tym rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 17 września 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło (Dz.U. 2010 Nr 194, poz. 1291). Do powyższego rozporządzenia odsyła zresztą także wprost § 2 us. 1 lit. a) umowy, przy czym dotyczy to całego stosunku prawnego wiążącego strony. Nie ma zatem racji Sąd Rejonowy, że rozporządzenie to znajduje zastosowanie wyłącznie w przypadku stwierdzenia nielegalnego lub niezgodnego z umową poboru energii cieplnej z sieci powoda.

Analizując stosunek prawny który wiązał strony i z którego powód wywodzi swe roszczenie stwierdzić należy, że była to umowa określona w art. 3 ust. 3 p.e., zgodnie z którym dostarczanie paliw gazowych lub energii może odbywać się na podstawie kompleksowej zawierającej postanowienia umowy sprzedaży i umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji tych paliw lub energii. Świadczy o tym wprost zapis zawarty w § 1 umowy z dnia 15.02.2016r. w myśl którego przedmiotem umowy była sprzedaż i dystrybucja gorącej wody zasilającej na potrzeby kotłowni parowej (...). W konsekwencji wraz z zawarciem umowy nastąpiło zamówienie ilości ciepła, które dokonuje się na okres jednego roku. Okres tego zamówienia wynika wprost z § 33 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 17 września 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło, a także z § 3 umowy. Przepisy rozporządzenia taryfowego, odnoszące się do 12-miesięcznego okresu oznaczają, że odbiorcy energii nie mogą różnicować zamówionej mocy cieplnej w poszczególnych miesiącach roku obrotowego. Jednolite określenie tej wielkości w skali roku obrotowego stanowi bowiem podstawę planowania przez przedsiębiorstwo energetyczne wielkości produkcji, kosztów utrzymania przedsiębiorstwa, a co za tym idzie, także podstawę kalkulacji taryfy. Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 lutego 2005 r. (sygn. akt IV CK 472/04), do którego zasadnie odwołuje się powódka, do cen i taryf ustalanych na podstawie ustawy Prawo energetyczne nie stosuje się ustawy o cenach. W obecnym brzmieniu art. 5 p.e. wyraźnie różnicuje pojęcie ceny oraz stawek opłat, co świadczy o tym, że stawki opłat nie są składnikiem ceny i naliczane są niezależnie od niej. W umowie sprzedaży energii z reguły następuje odesłanie do taryf, a te - zgodnie z art. 45 ust. 4 tej ustawy - również odrębnie określają ceny i stawki opłat stałych. Podobnie kwestia ta jest uregulowana w mającym zastosowanie w sprawie rozporządzeniu taryfowym z dnia 17 września 2010 r. Nie można zatem uznać, że stawki opłat stanowią składnik ceny i dzielą jej los, nawet bowiem w sytuacji, w której energia nie jest dostarczana, może istnieć obowiązek ponoszenia opłat stałych. W literaturze przedmiotu wskazuje się, że nawet przy wypowiedzeniu umowy możliwe jest pobieranie opłaty stałej bez obniżenia jej wysokości do końca roku w przypadku zmiany mocy zamówionej, a wniosek taki wynika z rozporządzenia taryfowego, który odnosi miesięczne raty stawek opłat stałych do zamówionej mocy cieplnej. Jednolite określenie tej wielkości w skali roku obrotowego stanowi bowiem podstawę planowania przez przedsiębiorstwo energetyczne wielkości produkcji, kosztów utrzymania przedsiębiorstwa, a co za tym idzie, także podstawę kalkulacji taryfy. Nie bez znaczenia pozostaje specyfika działalności przedsiębiorstwa energetycznego, polegająca na tym, że dostawa ciepła następuje tylko w trakcie tzw. sezonu grzewczego, a więc przez kilka miesięcy w roku, natomiast koszty wytworzenia, magazynowania, przesyłania ciepła, konserwacji sieci ponoszone są przez przedsiębiorstwo w ciągu całego roku, przedsiębiorstwo musi więc mieć zapewniony dopływ środków w skali całego roku. Z drugiej strony, w interesie odbiorców leży rozłożenie opłat za ciepło na okres całego roku i z tych przyczyn w rozporządzeniu taryfowym określa się, że ceny za najwyższą zamówioną moc cieplną i stawki opłaty stałej za usługi przesyłowe ustalane są w odniesieniu do całego roku, a pobierane w 12 ratach miesięcznych.

Powyższe uregulowanie nie oznacza jednak, że w realiach niniejszej sprawy powód jest uprawniony do żądania od pozwanej zapłaty opłat stałych za objęty pozwem okres. Zauważyć trzeba, że powód dochodził od pozwanej dwojakiego rodzaju opłat miesięcznych: tzw. opłaty za zamówioną moc cieplną oraz opłaty stałej za usługi przesyłowe. Jeżeli chodzi o pierwszą ze wskazanych opłat, to zgodnie z § 2 pkt 21 rozporządzenia taryfowego zamówiona moc cieplna jest ustaloną przez odbiorcę lub podmiot ubiegający się o przyłączenie do sieci ciepłowniczej największą moc cieplną, jaka w danym obiekcie wystąpi w warunkach obliczeniowych, która zgodnie z określonymi w odrębnych przepisach warunkami technicznymi oraz wymaganiami technologicznymi dla tego obiektu jest niezbędna do zapewnienia:

a) pokrycia strat ciepła w celu utrzymania normatywnej temperatury i wymiany powietrza w pomieszczeniach,

b) utrzymania normatywnej temperatury ciepłej wody w punktach czerpalnych,

c) prawidłowej pracy innych urządzeń lub instalacji.

Jak już wyżej wskazano nie budzi wątpliwości, że zmówienie w/w mocy obejmowało okres jednego roku. Zatem co do zasady pozwana powinna uiszczać z tego tytułu proporcjonalną opłatę miesięczną za cały okres obowiązywania umowy, nawet jeżeli ciepło nie było pozwanej faktycznie dostarczane. R. jednak w tym, że z dniem 1 maja 2022r. powód zaprzestał zapewniać pozwanej zamówioną przez nią moc cieplną, wstrzymując całkowicie dostawy ciepłej wody. Jest to fakt bezsporny .W zaistniałej sytuacji, zgodnie z § 13 ust. 1 umowy z tego tytułu pozwanej przysługiwał upust, którego zasady obliczania i wysokość określało rozporządzenie taryfowe z 17 września 2010 r. Zgodnie z § 40 ust. 2 pkt 1 tego rozporządzenia jeżeli rozpoczęcie lub zakończenie dostarczania ciepła w celu ogrzewania nastąpiło z opóźnieniem w stosunku do ustalonych standardów jakościowych obsługi odbiorców, bonifikata stanowi 1/30 miesięcznej opłaty za zamówioną moc cieplną dla obiektów, w których nastąpiło opóźnienie - za każdą rozpoczętą dobę opóźnienia. W analizowanej sytuacji skoro powód w objętym pozwem okresie zaprzestał całkowicie dostaw ciepła na rzecz pozwanej ograniczając tym samym do zera zamówioną moc cieplną, pozwanej jako odbiorcy, to tej ostatniej - zgodnie z § 13 ust. 1 umowy (przy braku przesłanek z art. 13 ust. 2) - przysługiwał upust w wysokości równej opłacie za zamówioną moc cieplną za powyższy okres. Brak jest zatem podstaw do domagania się przez powoda z tego tytułu zapłaty.

Podobnie rzecz ma się z tzw. opłatą stałą za usługi przesyłowe. Zgodnie z § 8 pkt 4 umowy powód jako dostawca był zobowiązany do utrzymywania urządzeń służących do przesyłania energii cieplnej w stanie odpowiadającym wymaganiom przepisów o budowie i eksploatacji tych urządzeń, zaś zgodnie z § 8 ust. 5 przerwy w dostawach ciepła powinny być uzgadniane z odbiorcą. Tymczasem z dniem 1 maja 2022r. powód wstrzymał dostarczanie ciepłej wody do sieci pozwanej, wyłączył pompy i zamknął zawory. Nie tylko zatem całkowicie zaprzestał świadczenia usług przesyłowych w spornym okresie, ale nawet nie pozostawał w technicznej gotowości do ich świadczenia. Powyższe skutkuje tym, że pozwana jako odbiorca nie jest zobowiązana do spełnienia za sporny okres świadczenia wzajemnego z tego tytułu, tj. uiszczania opłat za usługi przesyłowe, które w spornym okresie w ogóle nie były wykonywane.

Dodatkowo należy zauważyć, że umowa wiążąca strony była umową o tyle specyficzną, iż pozwana korzystała z dostarczanej jej energii cieplnej w postaci ciepłej w postaci gorącej wody nieprzerwanie przez cały rok, zatem należy przyjąć, że powód jako dostawca powinien skalkulować opłaty stałe z tego tytułu mając na względzie fakt, że ponosi od podobne koszty jednakowym poziomie, niezależnie od tzw. sezonu grzewczego. Znamiennym przy tym jest fakt (na co zresztą zwrócił uwagę Sąd Rejonowy), że w analogicznym okresie roku 2021r. w ogóle nie naliczał ich pozwanej pobierając wyłącznie opłaty za rzeczywiście dostarczoną wodę (k. 61-63). Świadczy to o tym, że opłaty te były uwzględnione już w jej cenie.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Okręgowy na mocy art. 385 k.p.c. apelację oddalił.

O należnych stronie pozwanej kosztach zastępstwa prawnego orzeczono przy uwzględnieniu § 2 pkt 5 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t. jedn. Dz. U. z 2018 r., poz. 265). Sąd nie uwzględnił wniosku powoda o nie obciążanie go kosztami procesu, albowiem brak jest ku temu podstaw. Wytaczając powództwo bez należytej analizy stanu prawnego wynikającym wprost z umowy oraz przepisów na które zresztą się powołał, powód powinien był się liczyć z niekorzystnym rozstrzygnięciem i wiążącymi się z tym kosztami. Powód ponadto w ogóle nie uzasadnił swojego wniosku w tym przedmiocie.