Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Częstochowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 stycznia 2017 roku

Sąd Okręgowy/Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Częstochowie

Wydział IV

w składzie:

Przewodniczący SSO Rafał Łatanik

Protokolant Karina Zbroińska

po rozpoznaniu w dniu 10 stycznia 2017 roku w Częstochowie

sprawy J. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w C.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania J. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w C.

z dnia 13 lipca 2016 roku Nr (...)- (...)

oddala odwołanie

Sygn. akt IV U 997/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 lipca 2016 roku numer (...)- (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. odmówił ubezpieczonemu J. M. przeliczenia podstawy wymiaru emerytury według akordu zryczałtowanego za lata 1974-1977.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż w myśl przepisów rozporządzenia Rady Ministrów i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno – rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń dokumentem potwierdzającym wysokość wynagrodzenia w celu ustalenia podstawy wymiaru świadczeń emerytalno – rentowych jest zaświadczenie wystawione przez pracodawcę lub legitymacja ubezpieczeniowa zawierająca odpowiedzenie wpisy. Jeżeli jednak taka dokumentacja nie istnieje, zaświadczenie
o wysokości osiągniętych wynagrodzeń może być wydane na podstawie danych zawartych w aktach osobowych pracownika. Ponadto zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego – Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Częstochowie z dnia
1 lutego 2011 roku organ rentowy przeliczył podstawę wymiaru według wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 124,21%.

W odwołaniu wniesionym do Sądu ubezpieczony J. M. wniósł
o ponowne rozpatrzenie jego sprawy w oparciu o będące w posiadaniu ZUS dokumenty oraz zeznania świadków złożone w dniu 12 października 2010 roku. Dodał, iż zarobki za lata 1974-1977 są wynikiem jego pracy w systemie akordu zryczałtowanego na dużych obiektach budowlanych o priorytetowym znaczeniu.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych – Oddział w C. wniósł
o oddalenie odwołania wywodząc jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

S ą d u s t a l i ł i z w a ż y ł, c o n a s t ę p u j e:

J. M. urodził się (...). Od dnia (...) ubezpieczony uprawniony jest do pobierania emerytury. Do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia, tj. z lat 1978-1990, 1992-1995, 1998-2000. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 114,08%. Do ustalenia wysokości emerytury Zakład uwzględnił 37 lat i 7 miesięcy okresów składkowych oraz 4 lata i 4 miesiące okresów nieskładkowych.

Na dzień złożenia wniosku o emeryturę ubezpieczony wykazał zarobki z lat 1978-1996, 1998-2000 i 2004.

W dniu 8 czerwca 2004 roku ubezpieczony wniósł o przeliczenie podstawy wymiaru świadczenia. Do wniosku załączył zaświadczenie o zatrudnieniu
i wynagrodzeniu:

-

z (...) S.A.
w G. z wykazem zarobków za lata 2002-2003 oraz

-

z (...) Przedsiębiorstwa Usług (...) w C. z wykazem zarobków za rok 1998.

Decyzją z dnia 30 czerwca 2004 roku organ rentowy od dnia 1 czerwca 2004 roku skorygował ubezpieczonemu wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury ustalając go w wysokości 116,22%. Do jego obliczenia przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia. Staż emerytalny odwołującego ustalony został w wymiarze 38 lat i 1 miesiąca okresów składkowych oraz 4 lat i 6 miesięcy okresów nieskładkowych.

Ponowny wniosek o skorygowanie stażu pracy oraz przeliczenie podstawy wymiaru emerytury J. M. złożył w dniu 21 stycznia 2005 roku. Do wniosku załączył świadectwo pracy oraz zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu
z (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w O.. W oparciu
o przedłożone dokumenty organ rentowy decyzją z dnia 2 lutego 2005 roku do ustalania wysokości świadczenia ubezpieczonego przyjął 38 lat i 2 miesiące okresów składkowych oraz 4 lata i 6 miesięcy okresów nieskładkowych.

W dniu 6 lipca 2009 roku J. M. wniósł o przeliczenie podstawy wymiaru z uwzględnieniem minimalnego wynagrodzenia. Powyższy wniosek załatwiony został odmownie decyzją z dnia 27 lipca 2009 roku, albowiem wskaźniki wysokości podstawy wymiaru wyliczone z 10 lat poprzedzających bezpośrednio rok, w którym został zgłoszony wniosek o emeryturę oraz o jej przeliczenie okazały się niższe
o dotychczas wyliczonego.

W dniu 19 stycznia 2010 roku ubezpieczony złożył kolejny wniosek
o przeliczenie jego świadczenia przy uwzględnieniu rzeczywistych zarobków
z okresu jego zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) za lata 1960-1977, co załatwione zostało odmownie decyzją z dnia 5 lutego 2010 roku. Ubezpieczony nie zgodził się z powyższą decyzją i zaskarżył ją do Sądu Okręgowego – Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Częstochowie, który wyrokiem z dnia 1 lutego 2011 roku w sprawie sygn. akt IV U 323/10 zmienił zaskarżoną decyzję i zobowiązał organ rentowy do przeliczenia J. M. emerytury według wskaźnika wysokości podstawy wymiaru w wysokości 124,21%. Powyższe rozstrzygnięcie podtrzymane zostało przez Sąd Apelacyjny w Katowicach, który wyrokiem z dnia 19 października 2011 roku w sprawie sygn. akt III AUa 603/11 oddalił apelację organu rentowego. W wykonaniu powyższego wyroku wydana została decyzja z dnia 16 grudnia 2011 roku przeliczająca świadczenia odwołującego według skorygowanego wskaźnika wysokości podstawy wymiaru. Równocześnie Zakład wypłacił ubezpieczonemu wyrównanie za okres od 1 stycznia 2010 roku do 31 grudnia 2011 roku w kwocie 2.392,98 złotych.

W dniu 4 marca 2014 roku J. M. wniósł o kolejne przeliczenie jego świadczenia, załączając książeczki wpłat składek. Pismem z dnia 19 marca 2014 roku ubezpieczony został poinformowany, że okres opłacania składek uwzględniony został do okresów składkowych, zaś wskaźnik wysokości podstawy wymiaru ustalony został wyrokiem Sądu.

W dniu 3 lutego 2016 roku ubezpieczony wniósł o ponowne przeliczenie jego świadczenia przy uwzględnieniu za okres od sierpnia 1975 roku do maja 1977 roku zarówno składek opłacanych przez (...) Przedsiębiorstwo Budownictwa (...) w C. oraz składek opłacanych przez niego indywidualnie. Powyższe załatwione zostało odmownie decyzją z dnia 2 marca 2016 roku. J. M. nie zgodził się z powyższą decyzją i zaskarżył ją do Sądu Okręgowego – Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Częstochowie, który postanowieniem
z dnia 31 maja 2016 roku w sprawie sygn. akt IV U 395/16 umorzył postępowanie
w zakresie przeliczenia świadczenia emerytalnego z uwzględnieniem składek za okres od sierpnia 1975 roku do maja 1977 roku. Równocześnie Sąd przekazał do organu rentowego, jako nowe żądanie, wniosek ubezpieczonego o przeliczenie świadczenia emerytalnego z lat 1974-1977 według akordu zryczałtowanego.

W (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...)
w C. J. M. zatrudniony był w okresie od 1 września 1960 roku do 31 maja 1989 roku na stanowiskach:

-

ucznia w okresie od 1 września 1960 roku do 30 czerwca 1962 roku;

-

zbrojarza - betoniarza w okresie od 1 lipca 1962 roku do 14 października 1988 roku (z wyłączeniem okresu odbywania służby wojskowej, tj. od 29 października 1964 roku do 22 kwietnia 1966 roku) oraz

-

majstra w okresie od 15 października 1988 roku do 31 maja 1989 roku.

W okresie od 2 września 1964 roku do maja 1974 roku ubezpieczony wykonywał pracę instruktora praktycznej nauki zawodu w (...) Szkole Budowlanej przy (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w C..

(vide: akta rentowe, akta tut. Sądu sygn. akt IV U 323/10 i IV U 395/16)

Zgodnie z art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2016 roku, poz. 887 ze zm.) prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji
w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość.

Z analizy powyższego przepisu wynika, iż przesłankami ponownej oceny uprawnień ubezpieczeniowych są „nowe dowody” i „ujawnione okoliczności” istniejące przed wydaniem decyzji organu rentowego i mające wpływ na ustalenie prawa do emerytur i rent.

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie, po dacie uprawomocnienia się decyzji
z dnia 16 grudnia 2011 roku, nie przedłożono żadnych nowych dowodów, ani nie ujawniono nowych okoliczności, istniejących przed wydaniem decyzji, które miałyby wpływ na zmianę wskaźnika wysokości podstawy wymiaru świadczenia. W tym miejscu wyjaśnić należy, iż poprzez ujawnienie nowych okoliczności rozumieć należy nie tylko powołanie nowych faktów, lecz także ujawnienie faktów, które powinny być znane przy dołożeniu należytej staranności, jednakże na skutek błędu, zaniedbania, przeoczenia czy nieznajomości przepisów nie zostały uwzględnione. Innymi słowy te nowe dowody i okoliczności muszą istnieć przed wydaniem zaskarżonej decyzji, jednakże ich ujawnienie nastąpiło dopiero po dacie wydania decyzji. Taka sytuacja nie miała jednak miejsca w przypadku odwołującego. Ubezpieczony bowiem nie przedstawił jakichkolwiek nowych dowodów uzasadniających ponowne przeliczenie jego świadczenia przy uwzględnieniu zarobków z okresu jego zatrudnienia
w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) za lata 1974-1977. W tym miejscu przypomnieć należy również, iż wynagrodzenie ubezpieczonego za powyższy okres wyliczone zostało w toku postępowania
w sprawie sygn. akt IV U 323/10, w oparciu o opinię biegłej, która do wyliczenia spornych zarobków przyjęła stałe składniki wynagrodzeń wynikające z akt osobowych odwołującego. Ubezpieczony ostatecznie nie kwestionował powyższego wyliczenia (apelację wniósł wyłącznie organ rentowy).

Odnosząc się natomiast w ogóle do możliwości przeliczenia świadczenia według stawek akordowych, to takie wyliczenie byłoby możliwe pod warunkiem wskazania wysokości tych stawek oraz norm czasu pracy pracownika. Prawidłowość powyższego stanowiska potwierdził chociażby Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 6 czerwca 2014 roku w sprawie sygn. akt III AUa 1895/13 (LEX nr 1488593), zgodnie z którym do wyliczenia świadczenia emerytalnego, może zostać uwzględnione wynagrodzenie uzyskane w akordzie, tylko jeżeli jego wysokość zostanie w sposób pewny ustalona. Ciężar dowodu na tę okoliczność obciąża wnioskodawcę (…). Ubezpieczony natomiast ani w postępowaniu sądowym
w sprawie sygn. akt IV U 323/10 ani w niniejszej sprawie nie przedłożył jakichkolwiek dowodów świadczących o wysokości jego wynagrodzenia akordowego. Sąd nie wyklucza, iż w spornym okresie J. M. faktycznie osiągał wynagrodzenie znacznie wyższe od przeciętnego (o czym świadczyć może zakup samochodu
i zmiana mieszkania na większe), jednakże bez wykazania w sposób bezsporny jego wysokości nie jest możliwe przeliczenie w oparciu o hipotetyczną wysokość tych zarobków. Ubezpieczony w zakresie wysokości uzyskiwanego przez niego w spornym okresie wynagrodzenia opiera się wyłącznie na zeznaniach świadków, którzy podają jedynie orientacyjną wiedzę co do wysokości tych zarobków. Jak zaś wskazał Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 6 października 2015 roku w sprawie sygn. akt III AUa 712/15 (LEX nr 1820442) stosunek pracy ma zawsze charakter indywidualny, a określone warunki zatrudnienia mają charakter niepowtarzalny, ponieważ zostały ustalone między pracodawcą i konkretnym pracownikiem. Dotyczyć to musi zwłaszcza pracownika zatrudnionego w systemie akordowym oraz pracownika, który swoje żądania opiera na twierdzeniu, że wykonywał pracę
w godzinach nadliczbowych. Te bowiem warunki różnicowania wysokości składników ubocznych wynagrodzenia mają wyjątkowo charakter indywidualny. Uśrednione obliczenie wysokości wynagrodzenia - w tym oparte na wynagrodzeniu otrzymanym przez innych pracowników - nie może oddać indywidualnych cech właściwych dla danego stosunku pracy. W przypadku dodatkowych (ubocznych) składników wynagrodzenia konieczne jest istnienie dowodów potwierdzających bez wątpliwości fakt ich wypłacenia oraz ich wysokości.

Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, iż odwołanie ubezpieczonego nie zasługuje na uwzględnienie, albowiem nie przedłożył on żadnych dowodów potwierdzających w sposób nie budzący wątpliwości wysokości osiąganego przez niego w latach 1974-1977 wynagrodzenia akordowego i dlatego na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzeczono jak w sentencji wyroku.