Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Częstochowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 października 2017 roku

Sąd Okręgowy/Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Częstochowie

Wydział IV

w składzie:

Przewodniczący SSO Lidia Łataś

Protokolant starszy sekretarz sądowy Joanna Jastrzębska-Ciura

po rozpoznaniu w dniu 24 października 2017 roku w Częstochowie

sprawy A. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w C.

o świadczenie przedemerytalne

na skutek odwołania A. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w C.

z dnia 31 maja 2017 roku Nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje ubezpieczonej A. S. prawo do świadczenia przedemerytalnego od 4 kwietnia 2017 roku.

Sygn. akt IV U 883/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 31 maja 2017r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w C. odmówił A. S. prawa do świadczenia przedemerytalnego. Organ rentowy wskazał, iż na podstawie przedłożonych dokumentów uznał za udowodniony wymagany okres ubezpieczenia w wymiarze 31 lat, 2 miesięcy i 7 dni. Zdaniem organu rentowego aneks do umowy o pracę załączony do wniosku z dnia 24 maja 2017r. jest niewiarygodny i pozostaje bez wpływu na dotychczasowe stanowisko w sprawie. Ponieważ ubezpieczona nadal nie spełnia warunku dotyczącego rozwiązania stosunku pracy organ rentowy stwierdził, iż brak jest podstaw prawnych do przyznania świadczenia przedemerytalnego.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła ubezpieczona. Argumentowała, iż obowiązywała ją umowa o pracę na czas nieokreślony i została zwolniona z pracy z powodu likwidacji stanowiska pracy w związku z całkowitym zamknięciem sklepu, co nastąpiło
w dniu 31 grudnia 2016r.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, wywodząc jak w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

A. S. urodziła się (...), wniosek o świadczenie przedemerytalne złożyła w dniu 3 kwietnia 2017r. Ubezpieczona jest zarejestrowana jako osoba bezrobotna, pobiera zasiłek od co najmniej 6 miesięcy i nie odmówiła podjęcia pracy. Wniosek
o przyznanie świadczenia przedemerytalnego wnioskodawczyni złożyła w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez Powiatowy Urząd Pracy dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Składając wniosek o powyższe świadczenie ubezpieczona przedłożyła świadectwo pracy z ostatniego okresu zatrudnienia od 1 września 2011r. do 30 września 2016r. wydane przez K. K. prowadzącą Delikatesy pod C. w S., w którym wskazano, iż rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło z powodu likwidacji stanowiska pracy z upływem okresu wypowiedzenia. Następnie załączyła do wniosku umowę o pracę zawartą z tym pracodawcą na czas określony, która była przedłużana kolejnymi 3 aneksami do 30 września 2016r. Do dnia rozwiązania stosunku pracy ubezpieczona wykazała 31 lat, 2 miesięcy i 7 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Decyzją z dnia 5 maja 2017r. organ rentowy odmówił ubezpieczonej prawa do świadczenia przedemerytalnego podnosząc, iż rozwiązanie ostatniego stosunku pracy nie nastąpiło z przyczyn ekonomicznych dotyczących zakładu pracy, lecz z upływem okresu na jaki została zawarta umowa.

Przed uprawomocnieniem się powyższej decyzji ubezpieczona złożyła w dniu 24 maja 2017r. kolejny wniosek o świadczenie przedemerytalne załączając jednocześnie aneks do umowy o pracę datowany na dzień 30 września 2014r., w którym wskazano, iż w miejsce dotychczasowych warunków dotyczących umowy na czas określony od 1 września 2014r. do 30 września 2016r. będą obowiązywały następujące warunki, tj. umowa zostaje zawarta na czas nieokreślony. W rozpoznaniu powyższego wniosku organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję.

dowód: akta ZUS.

K. K. od około 2004r. prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą pod firmą Delikatesy pod C.” w S.. W ramach prowadzonej działalności prowadziła dwa sklepy – jeden o powierzchni ok. 50 m ² oraz drugi o powierzchni ok. 25 m ² prowadzony w wynajmowanym lokalu położonym w miejscowości Z.. A. S. zawarła w dniu 1 września 2011r. z K. K. umowę o pracę na czas określony od 1 września 2011r. do 31 sierpnia 2012r. na stanowisku ekspedientki, jako miejsce wykonywania pracy wskazano Z., (...). W dniu 31 sierpnia 2012r. strony zawarły aneks do umowy o pracę, w którym wskazały okres obowiązywania umowy na okres od 1 września 1 września 2012r. do 31 sierpnia 2013r. W dniu 30 sierpnia 2013r. strony zawarły analogiczny aneks do umowy o pracę, w którym wskazały okres obowiązywania umowy na okres od 1 września 2013r. do 31 sierpnia 2014r. Kolejnym aneksem z dnia 31 sierpnia 2014r. przedłużono okres obowiązywania umowy o pracę na okres od 1 września 2014r. do 30 września 2016r. Odwołująca wykonywała pracę w mniejszym sklepie położonym w Z.. W sklepie tym zatrudniona była jeszcze jedna sprzedawczyni w wymiarze ½ etatu.

K. K. od początku września 2016r. wiedziała, że będzie rezygnowała z tego lokalu, dlatego że koszty działalności w tym lokalu przewyższały obroty. We wrześniu zdecydowała się na wypowiedzenie umowy najmu. W związku z powyższym na podstawie ustnego wypowiedzenia dokonanego odwołującej K. K. rozwiązała z nią umowę o pracę. Ostatecznie sklep został zamknięty z końcem 2016r. Wówczas druga z pracownic również otrzymała ustne wypowiedzenie i wręczono jej świadectwo pracy. Po tej dacie K. K. prowadzi tylko jeden sklep, w którym zatrudnia dwie osoby w wymarze ½ etatu, jedną z zatrudnionych osób jest jej córka. Również sama K. K. wykonuje pracę w tym sklepie.

dowód: akta osobowe ubezpieczonej (k. 9 akt), zeznania świadka K. K. (k. 16-16v, 17 akt) oraz wyjaśnienia ubezpieczonej (k. 16v-17 akt).

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz.U. z 2013r., poz. 170) prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą o promocji zatrudnienia", w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 55 lat - kobieta oraz 60 lat - mężczyzna oraz posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 30 lat dla kobiet i 35 lat dla mężczyzn.

W niniejszej nie było sporne, iż ubezpieczona do dnia rozwiązania stosunku pracy
z pracodawcą, u którego była zatrudniony przez ponad 6 miesięcy osiągnęła okres uprawniający do emerytury wynoszący ponad 30 lat. W dacie rozwiązania stosunku pracy wnioskodawca posiadał ponadto ukończone 55 lat życia.

Spór sprowadzał się do ustalenia czy stosunek pracy łączący odwołującą z jego ostatnim pracodawcą został rozwiązany z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2016r., poz. 645).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 29 tej ustawy ilekroć w ustawie jest mowa o przyczynach dotyczących zakładu pracy - oznacza to:

a)  rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn niedotyczących pracowników, zgodnie z przepisami o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników lub zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), w przypadku rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z tych przyczyn u pracodawcy zatrudniającego mniej niż 20 pracowników,

b)  rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu ogłoszenia upadłości pracodawcy, jego likwidacji lub likwidacji stanowiska pracy z przyczyn ekonomicznych, organizacyjnych, produkcyjnych albo technologicznych,

c)  wygaśnięcie stosunku pracy lub stosunku służbowego w przypadku śmierci pracodawcy lub gdy odrębne przepisy przewidują wygaśnięcie stosunku pracy lub stosunku służbowego w wyniku przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę i niezaproponowania przez tego pracodawcę nowych warunków pracy i płacy,

d)  rozwiązanie stosunku pracy przez pracownika na podstawie art. 55 § 1 ¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.) z uwagi na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika.

Zdaniem Sądu ustalenie przez organ rentowy, iż umowa została rozwiązana
z upływem okresu na jaki została zawarta umowa było nieprawidłowe.

Należy jednocześnie wskazać, iż nie miał żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy aneks do umowy o pracę z dnia 30 września 2014r., który został załączony przez ubezpieczoną do akt rentowych po wydaniu decyzji z dnia 5 maja 2017r., który również w ocenie Sądu nie jest dokumentem wiarygodnym.

Nie miały również żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności gdzie były podpisywane dokumenty, jakie były wzory dokumentów i jak była prowadzona dokumentacja pracownicza, wobec czego na podstawie art. 227 k.p.c. a contratrio oddalono wniosek ZUS o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka D. S. dla zbadania tych okoliczności.

W warunkach niniejszej sprawy decydujące istotne znaczenie ma treść art. 25 ¹ § 1 k.p. w brzmieniu z daty nawiązania stosunku pracy i obowiązującym do 21 lutego 2016r. Zgodnie z tym przepisem zawarcie kolejnej umowy o pracę na czas określony jest równoznaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy o pracę na czas nieokreślony, jeżeli poprzednio strony dwukrotnie zawarły umowę o pracę na czas określony na następujące po sobie okresy, o ile przerwa między rozwiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy o pracę nie przekroczyła 1 miesiąca.

W warunkach niniejszej sprawy strony zawarły umowę o pracę na czas określony od 1 września 2011r. do 31 sierpnia 2012r., by w dniu 31 sierpnia 2012r. zawrzeć kolejną umowę na okres od 1 września 1 września 2012r. do 31 sierpnia 2013r., a następnie w dniu 30 sierpnia 2013r. na okres od 1 września 2013r. do 31 sierpnia 2014r. i kolejną na okres od 1 września 2014r. do 30 września 2016r.

Należy jednocześnie wskazać, iż art. 25 ¹ § 2 k.p. przekreślał w tej dacie, jak i przekreśla aktualnie, możliwość przedłużania umów o pracę na czas określony w drodze tak zwanych aneksów. W myśl bowiem tego przepisu uzgodnienie między stronami w trakcie trwania umowy o pracę na czas określony dłuższego okresu wykonywania pracy na podstawie tej umowy uważa się za zawarcie, od dnia następującego po dniu, w którym miało nastąpić jej rozwiązanie, nowej umowy o pracę na czas określony w rozumieniu § 1.

Powyższe prowadzi do jednoznacznego stwierdzenia, iż zawarcie trzeciej umowy o pracę na czas określony w dniu 30 sierpnia 2013r. było zgodnie z obowiązującymi wówczas przepisami zawarciem umowy o pracę na czas nieokreślony. W tej sytuacji czwarty aneks z 30 sierpnia 2013r., ani kolejny aneks z 30 września 2014r. w stanie faktycznym nie miały znaczenia, albowiem strony łączyła już umowa o pracę na czas nieokreślony.

Należy jednocześnie wyjaśnić, iż nie miał znaczenia również art. 13 ustawy z dnia 1 lipca 2009r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców (Dz. U. Nr 125, poz. 1035 z późn. zm.), bowiem zgodnie z art. 34 ust. 1 tej ustawy dotyczył on okresu do 31 grudnia 2011r., a tym samym przestał obowiązywać jeszcze w trakcie trwania pierwotnej umowy o pracę.

Podsumowując rozważania w tej części należy stwierdzić, iż od 1 września 2013r. strony łączyła umowa o pracę na czas nieokreślony. Wyklucza to możliwość rozwiązania stosunku pracy z upływem okresu na jaki została zawarta umowa.

W tej sytuacji zgodnie z art. 30 § 1 k.p. umowa mogła zostać rozwiązana za porozumieniem stron albo przez wypowiedzenie dokonane przez jedną ze stron stosunku pracy.

Z przeprowadzonego postępowania dowodowego wynika, że do rozwiązania
z odwołującą stosunku pracy doszło z związku z likwidacją jej stanowiska pracy z przyczyn ekonomicznych lub organizacyjnych na skutek wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę. Z wiarygodnych zeznań świadka K. K. wynika, że rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło w związku z likwidacją jednego ze sklepów i likwidacją stanowisk. Pracodawca bowiem zlikwidował jeden z prowadzonych sklepów i zwolnił wszystkich zatrudnionych tam pracowników. Nie ma przy tym znaczenia, iż wypowiedzenie zostało dokonane w formie ustnej. Niewątpliwie złożenie wypowiedzenia w formie ustnej narusza przepis art. 30 § 3 k.p., nakazujący dokonanie tej czynności w formie pisemnej, co uzasadnia roszczenia wynikające z przepisu art. 45 § 1 k.p. Tym niemniej jest ono skuteczne i prowadzi do rozwiązania stosunku pracy (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 1999r., sygn. I PKN 631/98, OSNP 2000/10/381).

Nie ma również większego znaczenia okoliczność, iż do rozwiązania stosunku pracy z ubezpieczoną doszło z końcem września 2016r., w sytuacji gdy sklep funkcjonował do końca 2016r. Po pierwsze bowiem po zwolnieniu powódki na jej miejsce nie został nikt zatrudniony, a po drugie w tej dacie pracodawca podjął już decyzję o zaprzestaniu prowadzenia działalności w zakresie drugiego sklepu i dokonał wypowiedzenia umowy najmu. Jednocześnie z orzecznictwa wynika, że likwidacja stanowiska pracy stanowi rzeczywistą przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę, jeżeli jest na tyle zaawansowana, że nie ma wątpliwości co do jej wykonania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia 2001r., sygn. I PKN 733/00, OSNP 2003/23/569).

Tym samym do rozwiązania stosunku pracy z ubezpieczoną doszło z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r.
o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Wobec powyższego ubezpieczona spełnia wszystkie warunki do uzyskania świadczenia przedemerytalnego.

Orzeczono w oparciu o powołane przepisy oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.