Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Częstochowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 października 2017 roku

Sąd Okręgowy/Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Częstochowie

Wydział IV

w składzie:

Przewodniczący SSO Rafał Łatanik

Protokolant starszy sekretarz sądowy Oliwia Rajewska

po rozpoznaniu w dniu 17 października 2017 roku w Częstochowie

sprawy S. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania S. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S.

z dnia 31 maja 2017 roku Nr (...)

oddala odwo łanie

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 31 maja 2017 roku numer (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił ubezpieczonemu S. K. przyznania prawa do emerytury.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podniósł, że ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999 roku nie wykazał wymaganego 25-letniego okresu składkowego
i nieskładkowego. Równocześnie wskazano, iż do stażu emerytalnego nie zaliczono okresu pracy w gospodarstwie rolnym przed 16 roku życia, tj. od 31 grudnia 1972 roku do 7 kwietnia 1973 roku.

W odwołaniu wniesionym do Sądu ubezpieczony S. K. zakwestionował powyższą decyzję podnosząc, iż organ rentowy w sposób nieuzasadniony nie uznał mu okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 31 grudnia 1972 roku do 7 kwietnia 1973 roku, mimo iż w tym czasie wykonywał w nim sianie, oranie, sadzenie ziemniaków, koszenie i zbierania siana, a ponadto prace przy hodowli zwierząt, tj. krów i trzody chlewnej. Podniósł także, iż pracę zarobkową podjął z dniem 27 maja 1975 roku, a zatem do tego dnia Zakład winien mu uwzględnić okres pracy w gospodarstwie rolny. Poza powyższym wskazał, iż
w okresie od sierpnia 1991 roku do stycznia 1994 roku prowadził własną działalność gospodarczą i w znacznej części z tego okresu odprowadzał składki.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych – Oddział w S. wniósł o oddalenie odwołania wywodząc jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

S ąd Okręgowy ustalił, co następuje:

S. K. urodził się (...).

W dniu 25 kwietnia 2017 roku ubezpieczony złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury.

Na dzień 1 stycznia 1999 roku wnioskodawca wykazał następujące okresy składkowe, tj.:

-

od 28 maja 1975 roku do 31 sierpnia 1976 roku;

-

od 8 września 1976 roku do 31 sierpnia 1978 roku;

-

od 7 września 1978 roku do 5 października 1979 roku;

-

od 6 października 1979 roku do 5 października 1987 roku;

-

od 7 kwietnia 1987 roku do 14 sierpnia 1991 roku;

-

od 16 sierpnia 1991 roku do 27 lutego 1992 roku;

-

od 1 stycznia 1994 roku do 28 kwietnia 1994 roku;

-

od 11 maja 1995 roku do 21 stycznia 1995 roku oraz

-

od 18 maja 1995 roku do 31 grudnia 1998 roku

w łącznym wymiarze 21 lat, 4 miesięcy i 6 dni okresów składkowych oraz

okresy uzupełniające – pracy w gospodarstwie rolnym:

-

od 8 kwietnia 1973 roku do 1 stycznia 1975 roku

w łącznym wymiarze 1 roku, 8 miesięcy i 24 dni okresów uzupełniających.

W latach 1972-1975 rodzice ubezpieczonego byli właścicielami gospodarstwa rolnego położonego w B. i G. o powierzchni 1,27 ha i 1,29 ha.

S. K. do czasu podjęcia pracy zawodowej, tj. do 27 maja 1975 roku stale pracował w gospodarstwie rolnym rodziców.

(vide: akta rentowe)

S ąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2017 roku Dz. U. Nr 1383 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy -
w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem (ust. 2).

Od dnia 1 stycznia 2013 roku wykreślony został obowiązek rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Jak stanowi art. 27 powyższej ustawy ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku przysługuje emerytura, jeżeli spełnili łącznie następujące warunki:

1) osiągnęli wiek emerytalny wynoszący co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn;

2) mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet
i 25 lat dla mężczyzn.

W myśl zaś art. 32 ust. 1 powołanej wyżej ustawy ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia (art. 32 ust. 2). Wiek emerytalny, o którym mowa wyżej, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wykonującym pracę w warunkach szczególnych przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych z uwzględnieniem art. 32 ust. 4a (art. 32 ust. 4). Art. 32 ust. 4a utracił moc z dniem 24 czerwca 2004 roku na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 czerwca 2004 roku (Dz. U. Nr 144, poz. 1530), z powodu niezgodności z art. 2 i 32 Konstytucji RP. Co należy rozumieć przez przepisy dotychczasowe zostało wyjaśnione w uchwale składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 2002 roku III ZP 30/01 (OSNP 2002/10, poz. 243). Według Sądu Najwyższego przez „przepisy dotychczasowe” należy rozumieć niektóre normy rozporządzenia, jednakże nie całość przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Zgodnie z §1 ust. 1 wyżej wskazanego aktu prawnego rozporządzenie stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wymienione w § 4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia, zwanych dalej "wykazami". Właściwi ministrowie, kierownicy urzędów centralnych oraz centralne związki spółdzielcze w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych ustalali w podległych i nadzorowanych zakładach pracy stanowiska pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B (§ 1 ust. 2). Okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy te, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy (§ 2 wyżej powołanego rozporządzenia).

Przepisy § 1 ust. 2 i 3 rozporządzenia, zgodnie z powołanym wyżej orzeczeniem Sądu Najwyższego nie należą do „przepisów dotychczasowych”, bowiem nie normują materii wskazanej w art. 32 ust. 4 powołanej ustawy, czyli nie określają ani wieku emerytalnego, ani rodzajów i stanowisk pracy, ani warunków przechodzenia na emeryturę. Stanowisko Sądu Najwyższego znalazło również potwierdzenie w uzasadnieniu powołanego wyżej wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 czerwca 2004 roku.

Za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej "wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet
i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§3 rozporządzenia). Pracownik, który wykonywał prace
w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

1)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy
w szczególnych warunkach (§4 powołanego wyżej rozporządzenia).

W niniejszej sprawie niekwestionowanym jest, iż na dzień 1 stycznia 1999 roku S. K. wykazał wymagany 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach. Spornym pozostało jedynie ustalenie, czy ubezpieczony na ten dzień wykazał wymagany 25-letni staż emerytalny.

Organ rentowy odmówił zaliczenia do stażu emerytalnego ubezpieczonego okresu jego pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 31 grudnia 1972 roku do 7 kwietnia 1973 roku, albowiem praca ta wykonywana była przed ukończeniem przez S. K. 16-tego roku życia.

Przepis art. 10 ust. 1 cytowanej już ustawy stanowi, iż przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również następujące okresy, traktując je jak okresy składkowe:

1) okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane
w odrębnych przepisach składki,

2) przypadające przed dniem 1 lipca 1977 r. okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16 roku życia,

3) przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia.

jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

W niniejszej sprawie organ rentowy nie kwestionował samego faktu wykonywania przez ubezpieczonego pracy w gospodarstwie rolnym, o czym świadczy zaliczenie mu do stażu emerytalnego okresu jego pracy od 8 kwietnia 1973 roku do 1 stycznia 1975 roku. Niezrozumiałym w takiej sytuacji jest jedynie pominięcie okresu od 2 stycznia 1975 roku do 27 maja 1975 roku, tj. do dnia poprzedzającego podjęcie pierwszej pracy. Uwzględnienie jednak nawet tego okresu nie da S. K. wymaganego 25-letniego stażu emerytalnego. Wbrew żądaniom ubezpieczonego brak jest natomiast podstaw do uwzględnienia okresu jego pracy w gospodarstwie rolnym przed 8 kwietnia 1973 roku, tj. przed osiągnięciem przez niego 16-tego roku życia. Z cytowanego wyżej art. 10 ust. 1 pkt 2 wyraźnie wynika, iż przy ustalaniu prawa do emerytury uwzględnia się, jako okresy składkowe, okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończenia 16-tego roku życia. Brak jest zatem podstaw do zaliczenia okresu pracy w gospodarstwie, ale przed osiągnięciem tego wieku, nawet mimo faktycznego wykonywania pracy w tym gospodarstwie.

Odnosząc się natomiast do okresu pracy ubezpieczonego w Komitecie Gazowniczy przy gazyfikacji P. i Ż., to S. M. na tę okoliczność nie przedłożył żadnych dowodów. Odwołujący zresztą sam nie był w stanie wskazać zarówno podstawy zatrudnienia, jak również faktycznego okresu wykonywania tej pracy, co dodatkowo wyklucza możliwość badania tego okresu.

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w sentencji wyroku na podstawie art. 47714 § 1 k.p.c.