Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Częstochowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 lutego 2013 roku

Sąd Okręgowy w Częstochowie I Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Katarzyna Sidyk

Protokolant: Agnieszka Nicińska

po rozpoznaniu w dniu 22 stycznia 2013 roku w Częstochowie

na rozprawie

sprawy z powództwa R. M. (1)

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda R. M. (1) kwotę 170 799 zł (sto siedemdziesiąt tysięcy siedemset dziewięćdziesiąt dziewięć złotych) wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 13% w stosunku rocznym od dnia 13 marca 2010 roku i kolejnymi ustawowymi odsetkami w razie zmiany ich wysokości do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałej części;

3.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1 863 zł 52 gr (jeden tysiąc osiemset sześćdziesiąt trzy złote pięćdziesiąt dwa grosze) tytułem zwrotu kosztów procesu;

4.  nakazuje pobrać od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Częstochowie kwotę 8 480 zł (osiem tysięcy czterysta osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów sądowych, których powód nie miał obowiązku uiścić w części, co do której powództwo zostało uwzględnione;

5.  nakazuje ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Częstochowie z roszczenia zasądzonego na rzecz powoda R. M. (1) kwotę 12 720 zł (dwanaście tysięcy siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu nieuiszczonych kosztów sądowych w części, co do której powództwo zostało oddalone.

Sygn. akt IC 78/11

UZASADNIENIE

Powód R. M. (1) w pozwie z dnia 8 marca 2011r. wnosił o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 424 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 28 grudnia 2008r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu.

W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, iż był właścicielem samochodu marki A. (...) nr rej. (...). Powód posiadał wykupioną u pozwanego (...) S.A. polisę AC na w/w samochód na okres od 27 czerwca 2008r. do 26 czerwca 2009r. W dniu 28 grudnia 2008r. w miejscowości W., obok dyskoteki, w której przebywał powód, doszło do kradzieży samochodu, a fakt ten został zgłoszony przez powoda na Policję. Postępowanie przygotowawcze zostało umorzone z powodu niewykrycia sprawcy kradzieży. W przedmiotowej sprawie została sporządzona opinia z zakresu badania identyfikacji kluczy, w której nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości, a jedynie fakt, że pilot zdalnego sterowania w kluczu A jest niesprawny technicznie, lecz nie wskazano od jakiej daty. Powód dokonał również zgłoszenia szkody u ubezpieczyciela. Pozwany jednak odmówił mu wypłaty odszkodowania powołując się na uszkodzenie jednego ze zdeponowanych kluczy. Powód nie zgodził się z powyższym, gdyż w dniu zdarzenia oba klucze były sprawne i wszystkie zabezpieczenia w samochodzie zostały uruchomione. Powód wskazał, iż polisa opiewała na ogólną sumę ubezpieczenia 424 000 zł i od takiej kwoty powód uiścił składkę, a zatem pozwany winien wypłacić na jego rzecz całą kwotę ubezpieczenia.

Pozwany (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów procesu.

W odpowiedzi na pozew pozwany przyznał, że łączyła go z powodem umowa dobrowolnego ubezpieczenia autocasco samochodu osobowego marki A. (...) nr rej. (...), którą strony zawarły w dniu 27 czerwca 2008r. W sprawie karnej dotyczącej kradzieży przedmiotowego pojazdu została przeprowadzona opinia biegłego z zakresu badań mechanoskopijnych, z której wynika że pilot z klucza, na którym stwierdzono ślady typowych cech eksploatacji (oznaczony w opinii jako A) jest niesprawny technicznie. Pilot zdalnego sterowania był sprawny w drugim kluczu (oznaczonym jako B), który był używany sporadycznie. Pozwany stoi na stanowisku, że skoro jednym ze zdeponowanych kluczy, który był używany w codziennej eksploatacji pojazdu, nie można było uruchomić zabezpieczeń przeciwkradzieżowych, to tym samym powód nie dochował warunków umowy. Zgodnie z §8 ust. 1 pkt 11 ogólnych warunków ubezpieczenia autocasco zatwierdzonych uchwałą Zarządu (...) S.A. nr (...) z dnia 12 lutego 2008r., stanowiących integralną część umowy, ubezpieczeniem nie są objęte szkody powstałe wskutek kradzieży pojazdu, m.in. w przypadku, gdy nie uruchomiono wszystkich urządzeń zabezpieczających przed kradzieżą. Powód uchybił też przepisowi §31 ust. 1 pkt 3 o.w.u., zgodnie z którym ubezpieczający jest zobowiązany do zawiadomienia (...) S.A. o kradzieży pojazdu niezwłocznie, nie później niż w ciągu najbliższego dnia roboczego. Powód tymczasem zawiadomił pozwanego szkodzie po siedmiu dniach. Pozwany zarzucił również brak legitymacji procesowej czynnej po stronie powoda w niniejszym procesie. Powód zawierając umowę zawiadomił o dokonanej cesji praw do odszkodowania z tytułu umowy ubezpieczenia autocasco na rzecz (...) Banku S.A., który udzielił mu kredytu na zakup samochodu. Bank nie wyraził zgody na wypłatę odszkodowania na rzecz powoda. Na wypadek niepodzielenia zarzutu braku legitymacji procesowej czynnej po stronie powoda, pozwany podniósł że powodowi przysługuje prawo żądania zapłaty odszkodowania w wysokości odpowiadającej jego udziałowi we współwłasności, który w tym przypadku wynosi połowę. Odszkodowanie pieniężne jest świadczeniem podzielnym, zatem powód może żądać zapłaty odszkodowania w części odpowiadającej jego udziałowi we współwłasności. Pozwany zakwestionował również wysokość żądanego odszkodowania. Podniósł, iż zgodnie z §21.4.1. o.w.u. AC w razie kradzieży pojazdu odszkodowanie określa się w kwocie odpowiadającej wartości pojazdu w dniu ustalenia odszkodowania, z uwzględnieniem warunków umowy ubezpieczenia, która w tym wypadku wynosiła 334 900 zł. Zatem to powód powinien wykazać, że żądana kwota odszkodowania jest wyższa niż wyliczona przez pozwanego kwota 334 900 zł stanowiąca równowartość pojazdu w dniu ustalenia odszkodowania (k. 48-51).

Sąd ustalił, co następuje :

W dniu 27 czerwca 2008r. powód R. M. (1) zawarł z (...) Bankiem S.A. z siedzibą w K. Oddział w J. umowę kredytu nr (...) na zakup samochodu osobowego marki A. (...), rok produkcji 2007, nr rej. (...), w kwocie 350 000 zł. Cena detaliczna pojazdu wynosiła 450 000 zł. Samochód został nabyty przez powoda od firmy (...) Spółki z o.o. w P.. Powód zapłacił na rzecz sprzedawcy kwotę 100 000 zł, reszta ceny pochodziła z kredytu bankowego.

W §3 umowy kredytu strony ustaliły prawne zabezpieczenia kredytu w formie: przewłaszczenia pojazdu marki A. (...) wraz z jednoczesną cesją praw z umowy ubezpieczenia AC, odnawialną w całym okresie kredytowania.

/ dowód: odpis umowy kredytu nr (...) z dnia 27 czerwca 2008r. (k. 124-125 akt sprawy), odpis faktury VAT i potwierdzeń wykonania przelewów (k. 45, 65, 109, 110-112 akt Ds. 840/09)/

W dniu 27 czerwca 2008r. powód podpisał również umowę przewłaszczenia na zabezpieczenie. Na podstawie tej umowy, w celu zabezpieczenia wierzytelności Banku wobec kredytobiorcy z tytułu udzielonego kredytu powód R. M. (1), jako przewłaszczający, przeniósł na Bank udział w prawie własności pojazdu A. (...) w części 49/100, w wyniku czego Bank stał się współwłaścicielem pojazdu w 49/100 części, a przewłaszczający stał się współwłaścicielem w 51/100 części.

W umowie przewłaszczenia strony postanowiły, iż w przypadku m.in. wypowiedzenia przez Bank umowy kredytu, na Bank przechodzi pozostała część udziału w prawie własności pojazdu wynosząca 51/100 przysługującego przewłaszczającemu, na co przewłaszczający wyraził bezwarunkową zgodę. P. zobowiązał się również do dokonywania ubezpieczenia pojazdu w zakresie OC i AC w całości i na własny koszt.

/ dowód: odpis umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie z dnia 27 czerwca 2008r. (k. 126-127)/

Powód R. M. (1) zawarł umowę ubezpieczenia autocasco samochodu A. (...) nr rej. (...) z pozwanym (...) S.A. w W. na okres ubezpieczenia od 27 czerwca 2008r. do 26 czerwca 2009r. z sumą ubezpieczenia 424 000 zł. Zawarcie umowy zostało potwierdzone polisą serii (...) wystawioną w dniu 30 czerwca 2008r. W polisie jako ubezpieczony (posiadacz pojazdu) został wpisany powód (...) Bank S.A. Oddział w J..

/ dowód: odpis polisy serii (...) (k. 10, k. 143-144)/

W dniu 27 grudnia 2008r. około godziny 22.30 R. M. (1) wspólnie z kolegą T. G. przyjechał do W. do znajomego R. M. (2) prowadzącego dyskotekę M.. Samochód prowadził T. G., on też po dojechaniu na miejsce zaparkował pojazd naprzeciwko budynku dyskoteki po przeciwnej stronie ulicy i zamknął go za pomocą pilota w kluczyku. Następnie powód i jego kolega udali się do budynku dyskoteki. Przebywali wewnątrz do godziny 1.00, w towarzystwie (...). Kiedy opuścili budynek z zamiarem powrotu do domu, stwierdzili że samochód został skradziony. O fakcie tym natychmiast powiadomili przejeżdżający patrol Policji.

Po przeprowadzeniu postępowania w sprawie Ds. 5/09 Prokurator Prokuratury Rejonowej we Włoszczowie w dniu 7 maja 2009r. umorzył śledztwo w sprawie kradzieży z włamaniem do samochodu osobowego marki A. (...) nr rej. (...) na szkodę R. M. (1) wobec niewykrycia sprawców przestępstwa.

/ dowód: zeznania świadka T. G. (k. 112-113 akt sprawy), zeznania powoda R. M. (1) (k. 84-86 akt sprawy), protokół zawiadomienia o przestępstwie (k. 3-5 akt Ds 840/09 /poprzednio: Ds. 5/09/), zeznania świadka T. G. (k. 15-17 akt Ds. 840/09), postanowienie o umorzeniu śledztwa z dnia 7 maja 2009r. wraz z uzasadnieniem (k. 176-177 akt Ds. 840/09)/

Powód R. M. (1) zgłosił szkodę telefonicznie w (...) S.A. w dniu 4 stycznia 2009r., natomiast w dniu 7 stycznia 2009r. wypełnił pisemny druk zgłoszenia. Jednocześnie w tym dniu, tj. 7 stycznia 2009r. przekazał pozwanemu dwa kluczyki główne do samochodu. Trzeci kluczyk, tzw. portfelowy powód przekazał pozwanemu w dniu 22 maja 2009r.

Pismem z dnia 15 czerwca 2009r. (...) S.A. złożył zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa m.in. przez powoda. W sprawie zostało przeprowadzone postępowanie przygotowawcze w sprawie złożenia przez powoda fałszywych zeznań i zawiadomienia o niepopełnionym przestępstwie w sytuacji, gdy kradzież pojazdu nie miała miejsca i usiłowania doprowadzenia w ten sposób (...) S.A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez wypłatę odszkodowania. Postanowieniem z dnia 26 listopada 2009r. (sygn. akt Ds. 840/09) Prokurator Rejonowy we Włoszczowie umorzył śledztwo wobec braku danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie popełnienia przestępstwa.

Postanowieniem z dnia 26 lutego 2010r. Sąd Rejonowy we Włoszczowie w sprawie II Kp 22/10 utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie Prokuratora o umorzeniu śledztwa z dnia 26 listopada 2009r.

/ dowód: odpis druku zgłoszenia szkody (k. 145-149 akt szkody), odpis protokołu przyjęcia z dnia 7 stycznia 2009r. (k. 144 akt szkody), odpis zawiadomienia o przestępstwie z dnia 15 czerwca 2009r. (k. 186-190 akt Ds. 840/09), postanowienie o umorzeniu śledztwa z dnia 26 listopada 2009r. z uzasadnieniem (k. 470-475 akt Ds. 840/09), odpis postanowienia Sądu Rejonowego we Włoszczowie z dnia 26 lutego 2010r. (k. 497-498 akt Ds. 840/09); ponadto okoliczności bezsporne/

Umowa kredytowa z dnia 27 czerwca 2008r. została wypowiedziana przez (...) Bank S.A. pismem z dnia 18 marca 2009r. doręczonym powodowi w dniu 23 marca 2009r. z zachowaniem 30-dniowego terminu wypowiedzenia. Powodem wypowiedzenia były zaległości w spłacie kredytu. Na dzień 22 kwietnia 2012r. zadłużenie opiewało na kwotę 619 052 zł 45 gr, w tym 367 663 zł 34 gr z tytułu należności głównej, 15 851 zł 08 gr z tytułu odsetek umownych, 235 139 zł 55 gr z tytułu odsetek karnych i 398 zł 48 gr z tytułu kosztów.

/ dowód: odpis wypowiedzenia z dnia 18 marca 2009r. (k. 145, 185), odpis potwierdzenia odbioru (k. 146, 186), informacja Banku z dnia 23 kwietnia 2012r. (k. 184)/

Sąd zważył, co następuje :

Okolicznością bezsporną w niniejszej sprawie jest fakt zawarcia przez powoda R. M. (1) umowy ubezpieczenia autocasco samochodu A. (...) nr rej. (...) z pozwanym (...) S.A. w W. na okres ubezpieczenia od 27 czerwca 2008r. do 26 czerwca 2009r. z sumą ubezpieczenia 424 000 zł. Zawarcie umowy zostało potwierdzone polisą serii (...) wystawioną w dniu 30 czerwca 2008r. W polisie jako ubezpieczony (posiadacz pojazdu) został wpisany powód (...) Bank S.A. Oddział w J..

Pozwany nie kwestionował również faktu kradzieży samochodu A. (...) nr rej. (...) w dniu 28 grudnia 2008r. przez nieznanych sprawców. Pozwany powoływał się natomiast na okoliczność zawarcia przez powoda umowy przelewu (cesji) wierzytelności wynikających z umowy ubezpieczenia autocasco na rzecz (...) Banku S.A. w K. Oddział w J. (obecnie: (...) Bank S.A.). Ciężar dowodu wykazania, iż wierzycielem z tytułu odszkodowania jest inna osoba niż powód spoczywał na pozwanym.

W toku procesu pozwany nie przedstawił jednak umowy przelewu wierzytelności (cesji), ani też nie ma takiej umowy w aktach szkody i w aktach postępowania przygotowawczego w sprawie Ds. 840/09 (poprzednio: Ds. 5/09). Sąd z urzędu zwrócił się również do (...) Bank S.A. o nadesłanie kompletu dokumentacji kredytowej, w tym umowy przelewu (cesji) praw z przedmiotowej umowy ubezpieczenia autocasco i ewentualnej cesji zwrotnej praw z polisy (k. 99, 132). Wśród dokumentacji nadesłanej przez Bank nie ma umowy przelewu praw z polisy na rzecz Banku.

Dodać należy, iż do przyjęcia że do doszło do zawarcia umowy przelewu wierzytelności wynikających z umowy ubezpieczenia autocasco zawartej przez powoda na rzecz Banku nie są wystarczające same zapisy we wniosku o zawarcie pakietowego ubezpieczenia (k. 63-64 akt Ds. 840/09) i w umowie kredytu przewidujące jako formę zabezpieczenia spłaty kredytu: cesję praw z ubezpieczenia AC na rzecz (...) Banku S.A., skoro faktycznie nie doszło do podpisania przez powoda i Bank takiej umowy cesji.

Pozwany powoływał się również na zapis §8 ust. 1 pkt 11 ppkt c) ogólnych warunków ubezpieczenia autocasco zatwierdzonych uchwałą Zarządu (...) S.A. nr (...) z dnia 12 lutego 2008r., stanowiących integralną część umowy ubezpieczenia. Zgodnie z powołanym uregulowaniem, ubezpieczeniem nie są objęte szkody powstałe wskutek kradzieży pojazdu, m.in. w przypadku, gdy po opuszczeniu pojazdu i pozostawieniu go bez nadzoru kierującego lub pasażerów, nie dokonano zabezpieczenia pojazdu w sposób przewidziany w jego konstrukcji i nie uruchomiono wszystkich urządzeń zabezpieczających przed kradzieżą (k. 63, 64).

Zebrany materiał dowodowy nie pozwala jednak na przyjęcie za udowodniony fakt, iż powód w dacie zdarzenia nie dokonał zabezpieczenia pojazdu i nie uruchomił wszystkich urządzeń zabezpieczających przed kradzieżą. Z opinii biegłych mgr inż. M. J. (k. 156-165) i dr inż. S. O. (k. 213-231, k. 250, 251-252) wynika, iż transpondery w obu kluczykach do samochodu są sprawne, co oznacza, że silnik pojazdu mógł być uruchomiony zarówno jednym jak i drugim kluczykiem. W dniu zdarzenia powód mógł posiadać zarówno jeden jak i drugi kluczyk. Obydwa nadawały się do uruchomienia pojazdu.

Biegły dr inż. S. O. ustalił natomiast, iż samochód nie mógł zostać zamknięty lub otwarty przyciskiem pilota zdalnego sterowania w kluczu oznaczonym nr 1. Kluczem tym nie można było uruchomić również innych, jeżeli były sterowane pilotem, dodatkowych zabezpieczeń antykradzieżowych w pojeździe, w tym autoalarmu. Uszkodzenie kluczyka nr 1 obejmuje jednak tylko uszkodzenie elektroniki pilota, zaś transponder (element niezależny w kluczyku – do odblokowania immobilisera) jest w pełni sprawny. Tak więc uruchomienie silnika i jazda pojazdem była możliwa za pomocą tego kluczyka. Kluczyki oznaczone w opinii numerami (...) są natomiast całkowicie sprawne.

Biegły stwierdził również, iż z uwagi na starą wersję kluczyka do A. powoda, nie ma możliwości obecnie sprawdzenia, czy ten kluczyk (nr 1) został użyty w dniu zdarzenia, tj. w dniu 28 grudnia 2008r. W starym kluczyku system nie umożliwiał rejestracji takich danych, czyli nie da się obecnie ustalić, kiedy ostatni raz został użyty ten kluczyk i kiedy został zepsuty. Według biegłego, taki rodzaj uszkodzenia nie budzi podejrzeń, gdyż pojazdem nadal można było się poruszać, zaś brak działania pilota zdarza się często ze względu na rozładowanie baterii pilota. Pojazd pozostawiony bez załączonych zabezpieczeń (alarm, centralny zamek) pozostaje otwarty, a jedynym chroniącym zabezpieczeniem jest immobiliser. Dodać należy, iż kradzież pojazdu zaopatrzonego w aktywny moduł alarmu, jest znacznie trudniejsza i czasochłonna, ale w ocenie biegłego, również jest możliwa.

Zebrany materiał dowodowy nie pozwala na przyjęcie, iż powód w dniu zdarzenia posługiwał się uszkodzonym kluczykiem numer 1. Nadmienić należy, iż sporadyczne ślady używania kluczyka numer 2 nie stanowią dowodu na fakt, że powód nie posługiwał się tym sprawnym kluczykiem numer 2 właśnie w dniu zdarzenia.

Pozwany zarzucił również uchybienie przez powoda przepisowi §31 ust. 1 pkt 3 o.w.u., zgodnie z którym ubezpieczający jest zobowiązany do zawiadomienia (...) S.A. o kradzieży pojazdu niezwłocznie, nie później niż w ciągu najbliższego dnia roboczego (k. 69) Powód tymczasem zawiadomił pozwanego o szkodzie po siedmiu dniach.

Należy jednak zauważyć, iż stosownie do §33 ust. 1 pkt 2 o.w.u. w razie naruszenia z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa obowiązku, o którym mowa m.in. w §31 ust. 1 pkt 3, (...) S.A. może odpowiednio zmniejszyć odszkodowanie, jeżeli naruszenie przyczyniło się do zwiększenia szkody lub uniemożliwiło (...) S.A. ustalenie okoliczności i skutków wypadku.

W niniejszej sprawie pozwany nie wykazał po stronie powoda umyślności lub rażącego niedbalstwa. Poza tym, powołane uregulowanie nie przyznaje pozwanemu prawa do odmowy wypłaty odszkodowania, a jedynie ewentualnie jego zmniejszenia. Przede wszystkim jednak, pozwany nie udowodnił, że naruszenie przez powoda wskazanego obowiązku i zawiadomienie o kradzieży po siedmiu dniach, przyczyniło się do zwiększenia szkody lub uniemożliwiło (...) S.A. ustalenie okoliczności i skutków wypadku. Tym bardziej, brak podstaw do takiego stwierdzenia w sytuacji, gdy natychmiast po kradzieży powód zawiadomił Policję, która od razu przystąpiła do ustalania okoliczności zdarzenia.

Zgodnie z §21 ust. 1 pkt 5) o.w.u. w razie kradzieży pojazdu, (...) S.A. określa odszkodowanie w kwocie odpowiadającej wartości pojazdu w dniu ustalania odszkodowania, z uwzględnieniem warunków umowy ubezpieczenia. Pozwany w toku postępowania likwidacyjnego dokonał wyceny pojazdu na kwotę 334 900 zł (k. 223 akt szkody). Powód natomiast nie udowodnił w toku procesu, aby wartość samochodu była wyższa, w ogóle nie zgłosił w tym zakresie żadnych wniosków dowodowych, ani nawet nie podnosił jakichkolwiek zarzutów w odniesieniu do wyceny pozwanego. W tej sytuacji Sąd przyjął jako wartość całego pojazdu kwotę 334 900 zł.

W dacie szkody współwłaścicielami samochodu A. (...) nr rej. (...) był powód R. M. (1) w 51/100 częściach (...) Bank S.A. w 49/100 częściach. Wypowiedzenie umowy kredytu nastąpiło dopiero po kradzieży. Kwota odszkodowania należna powodowi wynosi zatem 170 799 zł (334 900 zł × 51/100 = 170 799 zł). Zgodnie z treścią polisy ubezpieczonym był powód (...) Bank S.A.

Umowa ubezpieczenia może polegać również na tym, że ubezpieczający działa we własnym imieniu, ale ubezpiecza także cudzy interes majątkowy, co powoduje że kto inny jest ubezpieczającym, a kto inny osobą, w której interesie majątkowym zawiera się ubezpieczenie (por.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 2000r., I CKN 331/98, LEX nr 56807).

W niniejszej sprawie ubezpieczającym był powód, ale umowa ubezpieczenia została zawarta również w interesie Banku jako współwłaściciela samochodu. Stosownie do §4 pkt 16 o.w.u., przez pojęcie „ubezpieczonego” należy rozumieć właściciela pojazdu. W myśl natomiast §26 o.w.u., odszkodowanie wypłacane jest ubezpieczonemu. Dodać należy, iż szkoda w majątku powoda dotyczy tylko wartości 51/100 części pojazdu.

W tym wypadku świadczenie pozwanego (dłużnika) ma charakter podzielny w rozumieniu art. 379§1 k.c. Wystąpienie przez jednego ze współwłaścicieli w imieniu własnym o zapłatę odszkodowania za szkodę w mieniu będącym przedmiotem współwłasności, nie jest czynnością której celem byłaby ochrona wspólnego prawa do przedmiotu współwłasności. Jest to samodzielne uprawnienie współwłaściciela. Nie ma zatem zastosowania art. 209 k.c., który stanowi podstawę podejmowania tylko czynności zachowawczych, tj. zmierzających do zachowania wspólnego prawa do przedmiotu współwłasności. (por.: wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 24 września 2002r., I ACa 276/02, OSA 2004/4/10; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 2009r., V CSK 325/08).

Niezależnie od powyższego, w toku postępowania likwidacyjnego (...) Bank S.A. pismem z dnia 10 lutego 2009r. doręczonym pozwanemu w dniu 25 lutego 2009r., wystąpił o przelanie odszkodowania na jego rzecz (k. 219 akt szkody). W tej sytuacji nie można przyjąć, aby powód występował w niniejszej sprawie także w interesie drugiego współwłaściciela pojazdu i w zgodzie z jego wolą.

Mając powyższe na uwadze, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 170 799 zł.

Stosownie do §28 ust. 1 i 2 o.w.u., (...) S.A. wypłaca odszkodowanie w terminie trzydziestu dni, licząc od dnia otrzymania zawiadomienia o wypadku ubezpieczeniowym. Gdyby wyjaśnienie w wyżej określonym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności (...) S.A. albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe.

W sprawie zdarzenia z dnia 28 grudnia 2008r. toczyło się śledztwo mające na celu stwierdzenie czy nie doszło do usiłowania wyłudzenia odszkodowania. Postępowanie to zakończyło się prawomocnie postanowieniem Sądu Rejonowego we Włoszczowie z dnia 26 lutego 2010r., który w sprawie II Kp 22/10 utrzymał w mocy postanowienie Prokuratora o umorzeniu śledztwa z dnia 26 listopada 2009r. Niewątpliwie ustalenie odpowiedzialności pozwanego zależało od treści rozstrzygnięcia w w/w sprawie. W tej sytuacji pozwany powinien wypłacić odszkodowanie w terminie 14 dni od daty prawomocnego zakończenia śledztwa. Ustawowe odsetki za opóźnienie Sąd zasądził zatem od dnia 13 marca 2010r., to jest po upływie 14 dni od daty wydania postanowienia w sprawie II Kp 22/10.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. oraz §2 ust. 1 i 2, §4, §6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2002r., nr 163, poz. 1348 ze zm.) oraz§2 ust. 1 i 2, §4, §6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2002r., nr 163, poz. 1349 ze zm.).

Powód w toku procesu poniósł koszty obejmujące: koszty zastępstwa procesowego w kwocie 7 200 zł i opłatę od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł. Razem – 7 217 zł. Pozwany poniósł koszty obejmujące: koszty zastępstwa procesowego w kwocie 7 200 zł, opłatę od pełnomocnictwa – 17 zł i wynagrodzenie biegłego w kwocie 700 zł 20 gr (k. 172). Razem – 7 917 zł 20 gr. Łącznie koszty procesu wyniosły kwotę 15 134 zł 20 gr.

Powód wygrał proces w 40%, pozwany w 60%. Po stosunkowym rozdzieleniu kosztów procesu powód powinien więc zwrócić pozwanemu kwotę 1 863 zł 52 gr tytułem zwrotu kosztów, według wyliczenia:



15 134 zł 20 gr × 40/100 (koszty, które powinien ponieść pozwany) – 7 917 zł 20 gr (koszty, które pozwany faktycznie poniósł) = - 1 863 zł 52 gr (zwrot kosztów, które pozwany powinien otrzymać dodatkowo) lub



15 134 zł 20 gr × 60/100 (koszty, które powinien ponieść powód) – 7 217 zł (koszty, które powód faktycznie ponieśli) = 1 863 zł 52 gr (koszty, które powód powinien ponieść dodatkowo).

Koszty sądowe poniesione przez Skarb Państwa obejmowały opłatę od pozwu w kwocie 21 200 zł.

Stosownie do art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2005r., nr 167, poz. 1398 ze zm.) Sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 8 480 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych, których powód nie miał obowiązku uiścić. Kwota ta stanowi należne koszty sądowe, w części co do której powództwo zostało uwzględnione (40%).

Zgodnie z art. 113 ust. 2 pkt 1 w/w ustawy, koszty nieobciążające przeciwnika sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji nakazuje ściągnąć z roszczenia zasądzonego na rzecz strony, której czynność spowodowała ich powstanie. Z tego względu Sąd nakazał ściągnąć z roszczenia zasądzonego na rzecz powoda kwotę 12 720 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych w części, co do której powództwo nie zostało uwzględnione (60%).